سونوگرافی واژینال کارایی ها مختلفی دارد ولی از اصلی ترین آنها می توان به بررسی ضربان قلب جنین در زمان بارداری خانم ها اشاره کرد. سونوگرافی واژینال تمام قسمت های اعضای تناسلی خانم ها را مورد بررسی قرار می دهد و چون این آزمایش از طریق واژن انجام می شود به آن سونوگرافی واژینال می گویند. نتایج گسترده تصاویر اولتراسوند در طول دو دهه اخیر موجب شده که سونوگرافی به طور چشمگیری در زمینه زنان و زایمان مورد استفاده قرار گیرد. متخصصان به این تکنولوژی اعتماد زیادی کرده و تصمیمات بسیار مهمی را بر پایه ی نتایج حاصل از این روش، در رابطه با درمان بیمار و مدیریت بیماری می گیرند.
سونوگرافی شکمی مشاهده ی بسیاری از ارگان های لگنی را از فرای دیواره شکمی فراهم می کند. تورم مثانه ( مصرف مایعات زیاد قبل از سونوگرافی) برای جابجا کردن حلقه های روده و فراهم آوردن تصویر بهتر، یکی از ضروریات این روش است. محدودیت های سونوگرافی شکمی شامل نیاز به استفاده از فرکانس ضعیف با وجود فاصله طولانی تر بین ارگان های لگنی و دسته دستگاه است و تضعیف تابشی به خصوص در بیماران چاق می باشد. هر دو این محدودیت ها از کیفیت تصویر حاصله می کاهند.
برای غلبه بر این محدودیت ها از سونوگرافی واژینال برای کاهش فاصله بین دسته دستگاه و ساختار لگنی و استفاده از فرکانس های بالاتر می باشد. تصاویر حاصل از سونوگرافی واژینال در مقایسه با سونوگرافی شکمی رزولوشن بسیار بالاتری دارند. این رزولوشن بالاتر به دلیل نبود دیواره شکمی و فرکانس بالاتر می باشد.
مهم ترین مزیت سونوگرافی واژینال نسبت به سونوگرافی شکمی، کیفیت بهتر تصاویر به دست آمده و اجتناب از درد بیمار در زمان پر بودن مثانه و فشار به مثانه می باشد.
دلایل انجام سونوگرافی واژینال
اصلی ترین دلایل انجام سونوگرافی واژینال شامل موارد زیر می شود:
- دردهای شدید لگنی
- اختلالات در قاعدگی
- آزمایشات برای تخمدان پلی کیستیک
- بررسی های حاملگی خارج از رحم
- بررسی علل ناباروری در بانوان
نحوه انجام آزمایش سونوگرافی واژینال
در سونوگرافی واژینال بهترین متخصص وسیله مخصوص را در قسمت واژینال بیمار قرار میدهد که نام آن پراب است. پراب به محض ورود امواج صوتی از خود منتشرمیکند. این امواج فوق صوت لحظه برخورد به موانع به شکل تصویر بر روی صفحه مانیتور مشاهده خواهد شد. متخصص مربوطه با حرکت دادن این پراب، مناطق مختلف و اندام های واقع در قسمت لگن بیمار را مشاهده و بررسی میکند. از مزیت های خوب سونوگرافي واژينال کيفيت تصاوير بدست آمده می باشد. تصاوير ثبت شده از تخمدان و رحم با اين روش معمولاً بزرگتر و با کیفیت تر از تصویر های ثبت شده از راه سونوگرافي شکمی است. بنابراين در سونوگرافي واژينال اندازه هاي گرفته شده دقيق تر است.
زمان انجام سونوگرافی واژینال
زمانی که در واقع نیاز مبرمی به مشاهده دقیق ساختار داخلی رحم باشد، باید از سونوگرافی واژینال استفاده کرد. در ادامه به یکسری موارد اشاره می شود:
– اوایل دوران بارداری
– مشاهده بخش پایینی رحم در اواخر بارداری
– حاملگی خارج رحمی
– توده های لگنی
– رحم خمیده
– بیماران چاق یا بیمارانی که دچار نفخ شدید هستند.
– موارد اورژانسی که مثانه نیز خالی می باشد.
– بررسی فولیکول ها
– لقاح تخمک و باروری یا اووسیت
– بررسی دیواره آندومتریال برای مناسب بودن محیط جهت درمان ناباروری با IVF
– معاینه داپلر یا سونوگرافی رنگی
– روش ها و عمل های مداخله ای
جالب است بدانید که موارد ذکر شده محدود نبوده و در آینده به دلایل بیشتری نیاز به سونوگرافی واژینال می باشد.
آمادگی برای سونوگرافی واژینال
یک توضیح درست و همه جانبه در جهت چگونگی روند این روش به بیمار، بسیار مورد ضروری و لازمی می باشد. این مورد کمک می کند تا بیمار آرامش خود را در طول انجام این روش حفظ کند. لازم است تا به بیمار یادآوری شود که این روش کاملاً بدون درد و ساده می باشد.
پاسخ به سوالات متداول شما
امکان دارد در سونوگرافی واژینال کمی احساس خوبی داشته باشید ولی هرچه آرام تر باشید به همان اندازه کار راحت تر انجام می شود. اگر عضلات را سفت بگیرید این کار همراه با درد خواهد بود. توصیه می شود هنگام ورود پراب نفس عمیق بکشید. اگرچه ممکن است به علت ورود پراب به قسمت واژینال، فرد کمی احساس ناراحتی و فشار ناشی از پراب را داشته باشد. احتمالا پس از سونوگرافی واژینال کمی لکه ببینید اما این لکه خون به دلیل پاره شدن چند موی رگ خونی ظریف در دهانه رحم است و به رنگ صورتی یا قهوهای کم رنگ است. اگر خونریزی قرمز پررنگ همراه با انقباض شکم بود حتما پزشک را در جریان بگذارید.
معمولا انجام سونوگرافی واژینال حدود 30 دقیقه زمان می خواهد. البته این مدت بستگی به میزان وضوح تصویری دارد که بدست آمده است. طبق گفته پزشکان بهترین زمان برای انجام آزمایش سونوگرافی واژینال از طریق واژن روز 5 دوران قاعدگی است.
واژن
نواحی رحم
گردن رحم
تخمدان ها