پولیپ های رحمی تومورهایی هستند که به صورت زائده به دیواره داخلی رحم چسبیده اند. پولیپ های رحمی معمولا خوش خیم هستند اما در موارد نادر می توانند سرطانی نیز باشند. پولیپ های رحمی در صورت بدخیم بودن؛ می توانند از چند میلی متر تا چند سانتی متر متغیر باشند. تعداد پولیپ های رحمی می تواند از یک تا چند تا متغیر باشند. این زائده ها درون رحم بوده ولی ممکن است برخی اوقات به دهانه رحم و واژن حرکت کنند. پولیپ ها معمولا در خانم هایی که به سن یائسگی نزدیک هستند رخ می دهد. اما امکان اینکه خانم های جوان نیز به آن مبتلا شوند، وجود دارد.
پولیپ رحم چیست؟
پولیپ رحم یک اختلال است که ممکن است بسیاری از زنان در طول دوره زندگی خود آن را تجربه کنند. این پولیپ با نام های دیگری نظیر پولیپ آندومتر نیز شناخته می شود. در اکثر اوقات بانوان از ایجاد این ضایعات که در اثر بافت داخلی رحم به نام آندومتر ایجاد می شود، نگران می شوند. این ضایعات ممکن است خطرناک باشند. و یا حتی بعدا به توده غیر سرطانی در رحم شما تبدیل شوند. بنابراین باید پبگیری های درمانی لازم در اسرع وقت انجام شود که دچار مشکلات این چنینی نشوید.
پولیپ رحم ممکن است بیشتر از یکی در رحم شما ایجاد شود. همچنین انداره آن متغیر خواهد بود. با انجام تست های مربوطه همه ویژگی های آن ها شناخته خواهد شد.
پولیپ رحم به رشد بیش از حد و غیر عادی پوشش آندومتر (لایه‌ی داخلی دیواره‌ی رحم) گفته می‌شود. این اختلال معمولاً در خانم‌های 20 تا 40 سال به وجود می‌آید.
فیبروم‌ها از لایه‌ی میانی دیواره‌ی رحم که بافتی عضلانی به نام میومتر است منشاء می‌گیرد و ممکن است به سمت لایه‌ی خارجی یا لایه‌ی داخلی آندومتر بیرون بزند اما برخلاف فیبروم رحمی، در پولیپها هیچ گونه بافت عضلانی دیده نمی‌شود و همیشه در داخل حفره‌ی رحم قرار دارند.
اندازه پولیپها بین چند میلی‌متر تا چند سانتیمتر ممکن است متغیر باشد، همچنین ممکن است به صورت تکی و یا چندتایی در رحم دیده شوند.
علائم پولیپ رحم
در اغلب موارد افرادی که دچار پولیپ رحم هستند هیچ گونه علامت بالینی ندارند اما در برخی از افراد ممکن است این علائم دیده شوند:
- لکه بینی و یا خونریزی‌های خفیف در بین دوره‌های پریود یا در فواصل نامنظم
- خونریزی پس از رابطه جنسی
- خونریزی پس از یائسگی
- دیسمنوره: گرفتگی و دردهای عضلانی در قسمت انتهایی شکم و رحم
- ناباروری
براساس آمار حدود 40 درصد از خانم‌هایی که هنوز به سن یائسگی نرسیده‌اند و مبتلا به خونریزی‌های غیرعادی در فواصل بین دوران قاعدگی هستند دچار پولیپ رحم هستند، همچنین عامل 30 درصد از خونریزی‌های واژینال پس از یائسگی نیز وجود پولیپ رحم می‌باشد.
خطر تبدیل شدن پولیپها از حالت خوش خیم به بدخیم حدود 3 درصد است. بنابراین لزوم شناسایی و درمان پولیپها از اهمیت فراوانی برخوردار می‌باشد.
علل ایجاد پولیپ رحمی
هورمون ها از مهم ترین علل ایجاد پولیپ های رحمی است. پولیپ های رحمی نسبت به هورمون استروژن حساس هستند، بدین معنا که در پاسخ به هورمون استروژن در جریان خون، رشد ان ها میسر است. از دیگر عواملی که سبب ایجاد پولیپ های رحمی می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- مصرف داروی تاموکسیفن جهت درمان سرطان سینه
- نزدیک شدن به سن یائسگی
- فشار خون بالا
- چاقی
خطر پولیپ رحمی
معمولا خانم هایی که فرزند ندارند و خانم هایی که در دوران یائسگی هستند، بیشتر در معرض خطر هستند. گاهی چسبیده بودن پولیپ در رحم باعث عفونت می شود. و این عفونت باعث نشت ترشحات مایع و خون آلود از واژن می شود. بررسی تست های سرطان رحم برای اطمینان از سرطانی نبودن این پولیپ ها نیاز است. امکان دارد این پولیپها به شکل تکی یا گروهی باشند و در طول و اندازه متفاوت می باشند و به احتمال زیاد تا 3 سانتیمتر ( 1 اینچ ) طول داشته باشند . پولیپها معمولاً بی ضرر و بی خطرند.
چرا به این عارضه مبتلا می شوید؟
به نظر می رسد برخی عوامل در ایجاد این عارض ه نقش ارند. از جمله ان های می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تاثیرات داروهای درمانی سرطان سینه
- چاقی
- عوامل عورمونی که میزان هوکمرون استروژنن در بدن را نا منظم می کنند.
آیا پولیپ رحمی سبب ناباروی در مردان می شود؟
پولیپ رحمی می‌تواند یکی از علل ناباروری در برخی زنان باشد. پولیپ رحمی می‌تواند اثر منفی بر روی ناباروری داشته باشد و موانعی را بر سر راه باروری قرار دهد. برخی از عواملی که افراد مبتلا به پولیپ رحمی که به ناباروری دچار می شوند، به شرح زیر است :
- تغییر الگوی قاعدگی: پولیپ رحمی می‌تواند سبب تغییر الگو و شدت قاعدگی شود. این تغییرات می‌توانند تأثیر مستقیم بر روی باروری داشته باشند.
- بروز کیست تخمدان: پولیپ رحمی ممکن است باعث اختلال در عملکرد تخمدان‌ها شود. این مشکل ممکن است منجر به عدم تخمک‌گذاری یا تخمک‌گذاری نامنظم شود که به ناباروری منجر می‌شود.
- اختلالات در جفت کردن جنین: پولیپ رحمی ممکن است در جفت کردن جنین به دیواره رحم مشکل ایجاد کند. این مشکل می‌تواند راه حرکت جنین را مسدود کند و امکان تعبیه شدن جنین در رحم را کاهش دهد.
- تغییرات در لاینینگ رحم: پولیپ رحمی می‌تواند باعث تغییرات در لاینینگ رحم (پوشش داخلی رحم) شود که ممکن است منجر به عدم تعبیه شدن جنین یا اختلال در تغذیه جنین شود.
بنابراین، در صورتی که به عنوان زوج همسری با مشکل ناباروری روبه‌رو هستید و علائم پولیپ رحمی را تجربه می‌کنید، مشاوره و بررسی توسط یک پزشک ناباروری متخصص پیشنهاد می‌شود. پزشک می‌تواند تشخیص دقیق را بر اساس تاریخچه بالینی و آزمایش‌های تشخیصی انجام داده و درمان مناسب را تعیین کند.
انواع روش های تشخیص پولیپ های رحمی
در صورتی که پزشک به پئلیپ رحمی مشکوک باشد، جهت تشخیص دقیق، رو های زیر را تجویز می نماید :
سونوگرافی ترانس واژینال
پزشک متخصص در این سونوگرافی دستگاهی شبیه به پروب و باریک را وارد واژن می کند. این دستگاه امواج صوتی تصویری را درون رحم انتشار می دهد. با استفاده از این روش، پزشک ممکن است به طور واضح پولیپ رحمی را مشاهده نماید و یا آن را به صورت بافت ضخیم شده آندومتر توصیف نماید.
هیستروسونوگرافی
هیستروسونوگرافی که با سونوهیستروگرافی نیز شناخته می شود، محلول نمک را از به وسیله لوله کوچکی به واژن و دهانه رحم هدایت می کند. محلول نمک سبب انبساط حفره درون واژن شده و پزشک طی سونوگرافی می تواند داخل رحم را واضح تر مشاهده نماید.
هیستروسکوپی
پزشک متخصص دوربینی باریک و قابل انعطاف که مجهز به چراغ است ( این وسیله هیستروسکوپ نام دارد) را وارد دهانه رحم و رحم می کند و بدین وسیله می تواند داخل رحم را مورد ارزیابی قرار دهد.
بیوپسی اندومتریال
پزشک متخصص توسط کاتتر و انجام عمل ساکشن، نمونه ای از بافت رحم را جهت تست آزمایشگاه بر می دارد. وجود پولیپ های رحمی از طریق بیوپسی اندومتریال تأیید می‌شود اما گاهی اوقات نیز با خطا همراه است.
بیشتر پولیپهای رحمی خوش خیم و غیر سرطانی اند..اما ممکن است تغییرات پیش سرطانی رحم هایپرپلازی آندومتر یا سرطان رحم (کارسینوم آندومتر) به شکل پولیپ های رحمی مشاهده شوند. احتمالاً پزشک خارج کردن پولیپ را توصیه می‌کند و نمونه‌ای از بافت آن را برای بررسی و اطمینان از عدم ابتلا به سرطان به آزمایشگاه ارسال می‌کند.
درمان پولیپ رحمی
متخصصان معمولاً توانایی تشخیص پولیپ در سرویکس به هنگام بررسی و بازکردن واژن باوسیله ای به نام اسپکلوم Speculum می باشد . در صورتیکه مشکوک به پولیپهای رحمی باشیم ، مطالعات بیشتری صورت خواهد گرفت . این بررسی ها شامل سونوگرافی یا هیستروسکوپی خواهد بود . در هیستروسکوپی خواهد بود . درهیستروسکوپی سرویکس وارد رحم شده و داخل رحم بررسی و مشاهده می گردد .
درمان پولیپ ها معمولاً سریع و آسان می باشد . پولیپ های سرویکس به وسیله جراحی در طی معاینه توسط اسپکلوم برداشته می شوند . درد کم و خونریزی خفیف واژینال چند روزی بعد از جراحی ادامه دارد . نمونه هایی از بافت پولیپ مورد بررسی میکروسکوپی قرار می گیرند و این از آن جهت است که از عدم وجود سلول سرطانی مطمئن شویم . پولیپ رحم پس از درمان امکان عود مجدد دارد و معمولاً بعداً نیاز به جراحی می باشد
عمل برداشتن پولیپ رحم
عمل برداشتن پولیپ رحم تحت جراحی به نام پولیپکتومی هیستروسکوپی برداشته می شود. تحت این عمل جراحی، این ضایعات برداشته می شود. بسته به مقدار و اندازه آن ممکن است زمان زیادی به طول بی انجامد. البته جراحی همیشه ضرورت ندارد . اما به دلیل پیش سرطانی بودن آن ممکن است متخصص صلاح ببیند این ضایعه را با استفاده از را هکار های جراحی از رحم خارج کند.
توجه داشته باشید راهکار های دارویی معمولا برای درمان پاسخگو نیست و لازم است از راهکار هاری جراحی استفاده شود.
پس از برداشتن پولیپ رحم چه عارضه ای را تجربه می کنید؟
جراحی برداشتن پولیپ رحم، عمل سختی نیست. به همین دلیل مراقبت های بعد از آن نیز پیچیده نیست. ممکن است کمی پس از آن احساس درد و ناراحتی کنید. همچنین ممکن است بعد از جراحی خونریزی خفیفی داشته باشید. پزشک متخصص در اینگونه موارد برای کاهش عوارض و علائم بعد از جراحی ممکن است کمپرس گرم را پیشنهاد کند. همچنین اگر درد دارید، لازم است داروهای مسکنی که متخصص زنان تجویز می کند را مصرف کنید.
آیا امکان اینکه پولیپ رحمی خود به خود بهبود یابد؟
در برخی موارد، پولیپ رحمی ممکن است خودبه‌خود بهبود یابد. اما این موضوع بستگی به اندازه و نوع پولیپ رحمی، علائم موجود و وضعیت هر فرد بستگی دارد. بعضی از پولیپهای رحمی کوچک و بی‌علامت ممکن است بدون درمان بهبود یابند و حتی بعضی از خونریزی‌های نامنظم ناشی از پولیپ رحمی نیز ممکن است به طور خودبه‌خود متوقف شوند.
با این حال، در بسیاری از موارد نیاز به درمان پولیپ رحمی وجود دارد. اگر شما علائم پولیپ رحمی را تجربه کرده اید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند با استفاده از روش‌های تشخیصی مانند سونوگرافی، هیستروسکوپی و بیوپسی، پولیپ رحمی را تشخیص داده و در صورت لزوم درمان مناسب را تعیین کند. درمان‌های معمول شامل جراحی برداشت پولیپ رحمی یا مصرف داروها می‌شود.
بنابراین، در صورتی که شما علائم پولیپ رحمی را تجربه می‌کنید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص درست و درمان مناسب را دریافت کنید.
سخن آخر
این اختلال یکی از عوارض شایع زنان است که روش های درمانی آن معمولا شامل روش های جراحی برای برداشت آن می شود که در این مورد معمولا هیستروسکوپی پیشنهاد می شود. پولیپ رحم ممکن است در آینده به تومورهای سرطای تبدیل شده درمان آن اجباری باشد. همچنین ممکن است درمان های جراحی ضرورتی پیدا نکند. متخصص زنان و زایمان با انجام آزمایش های کولپوسکوپی متوجه این مورد خواهد شد. همچنین این عارضه در سنین 40 الی 50 سالگی شایع تر خواهد بود.
سوالات متداول