درمان ناباروری با روش IVF یکی از روش هایی بوده که درصد موفقیت آن بالاست و برای این امر شما در ابتدا باید آگاهی لازم را داشته باشد. ناباروری یکی از مشکلات رایجی است که امروزه بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می کنند. همه ما در مورد روش درمانی آی وی اف کم و بیش اطلاعاتی داریم اما هنوز هم هستند کسانی که در مورد نحوه انجام این روش درمانی آگاهی کافی ندارند. در این مقاله راهنمای کامل انجام آی وی اف را همراه عکس و فیلم در اختیار شما عزیزان قرار می دهیم پس با ما همراه باشید تا به شما بگوییم که آیا این روش برای شما مناسب است یا خیر.
فرآیند درمان ناباروری با IVF به چه صورتی است؟
IVF (کاشت جنین درون تخمک) یکی از روشهای درمان ناباروری است که در مواردی که روشهای دیگر مانند درمانهای دارویی یا IUI نتیجه ندهند، استفاده میشود.
مراحل انجام آی وی اف
مرحله اول آی وی اف
مرحله دوم آی دی اف
مرحله سوم آی وی اف
مرحله چهارم آی وی اف
. در ادامه، فرآیند درمان ناباروری با IVF را توضیح میدهم:
- داروهای مخصوص تخمدانی: در این مرحله، با استفاده از داروهای هورمونی، تخمدان را به حالت اصطلاحا استراحت در میآورند و تعداد بیشتری تخمک رشد میکند تا درمان معمولاً انجام میشود.
- جمعآوری تخمک: با استفاده از روشهای جراحی یا سونوگرافی، تخمکهای رشد کرده از تخمدانها جمعآوری و استخراج میشوند. این فرآیند تحت بیهوشی یا تحت هدایت سونوگرافی انجام میشود.
- جمعآوری اسپرم: در همان زمانی که تخمکها جمعآوری میشوند، نمونه اسپرم از ناباروری همسر یا اسپرم دارای جراحی قبلی جمعآوری میشود.
- لقاح در آزمایشگاه: تخمکها و اسپرم در آزمایشگاه به همراه آمادهسازیهای لازم ترکیب میشوند تا لقاح رخ دهد. اگر لقاح موفق باشد، جنین شکل میگیرد.
- کاشت جنین: جنینهای تشکیل شده در آزمایشگاه به رحم انتقال میشوند. این فرآیند ممکن است تحت تحکم سونوگرافی یا بدون هدایت سونوگرافی انجام شود.
- پیگیری بارداری: پس از کاشت جنین، پیگیری بارداری با انجام آزمونهای خونی و سونوگرافی صورت میگیرد. در صورت بارداری موفق، نسل جدید بوجود میآید.
به عنوان یک روش پیچیده، IVF ممکن است مواردی از جمله عوارض ناخواسته همچون خونریزی، عفونت، تنبلی تخمدان، سندرم های هیپر استیمولیشن تخمدانی و خطرات جراحی داشته باشد. البته، عوارض و ریسکها ممکن است بسته به شرایط فردی متفاوت باشد. در هر صورت، برای درک دقیقتر این مسائل، مهم است با پزشک خود درباره عوارض و ریسکهای خاص مرتبط با IVF صحبت کنید. پزشک شما میتواند شرایط شما را ارزیابی کند و اطلاعات دقیقتری در مورد عوارض و ریسکهای مرتبط با درمان ناباروری با IVF ارائه دهد.
تحریک تخمک گذاری با داروها
زمانی که داروها به عنوان محرک به خانم ها داده می شود باعث می شود که تعداد بیشتری از فولیکول های تخمدان رشد پیدا کنند و به همین دلیل می توان تعداد بیشتری تخمک جمع آوری کرد و به دنبال آن جنین های به وجود آمده بیشتر خواهد بود و احتمال بارور شدن زن بیشتر خواهد شد. استفاده از این داروها بر اساس سن و یا وضعیت بیمار با یکدیگر فرق دارد این داروها شامل:
- هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH)
- گنادوتروپین جفتی انسان (HCG)
تحریک تخمدان با استفاده از هورمون تحریککننده فولیکولی (FSH) انجام میشود که به صورت خوراکی و یا تزریقی به بیمار داده میشود و معمولا باید برای مدت ده روز استفاده شود.داروها ممکن است به تنهایی و یا به صورت ترکیبی تجویز شود داروها باید طبق برنامه ریزی خاص مصرف شوند. در انتها برای اینکه تخمک ها آزاد شوند هورمون HCG استفاده می شود و بعد از گذشت یک روز و نیم تخمک آزاد می شود و تخمک باید در این زمان برداشته شود.
جمعآوری تخمکها چگونه انجام می گیرد؟
در زمان تحریک تخمک گذاری تخمدان ها به اندازه ایی بزرگ می شوند که پزشک می تواند از راه دیواره واژن تخمک ها را از تخمدان جمع آوری کند. این عمل تحت بیهوشی و یا بی حسی موضعی انجام می گیرد. پزشک درحالی که وضعیت تخمدان را با روش سونوگرافی در مانیتور مشاهده می کند یک سوزن بلند را از طریق واژن وارد تخمدان نموده و تخمکهای بالغ را به وسیله پمپ مکش جمعآوری مینماید همچنین روش دیگر جمع اوری تخمک ها از طریق لاپاراسکوپ می باشد. بنا بر تشخیص پزشک می توان با روش های متفاوتی تخمک ها را خارج نمود.
تهیه اسپرم
در همان روزی که تخمک ها خارج می شوند باید مایع منی از مرد گرفته شود بعد از معاینه اسپرم های سالم و با کیفیت جدا می شوند و برای لقاح آماده می شوند.
لقاح در محیط آزمایشگاه
اسپرم ها و تخمک ها در محیطی که بسیار به رحم مادر شباهت دارد در کنار یکدیگر قرار می گیرند انکوباتور CO2 این شرایط را در دمای 37 درجه انجام می دهد. در نهایت اسپرم وارد تخمک می شود و در صورتی که لقاح انجام گرفته باشد دوباره برای مرحله ۴ تا ۸ سلولی وارد دستگاه می شوند و جنینی های تشکیل شده برای منتقل شدن به رحم آماده می شوند که تعداد آنها بستگی به مطلوب بودن تخمک و اسپرم ها دارد.
منتقل شدن جنین به داخل رحم
جنین ها به داخل لوله های باریکی ریخته می شوند و بدون اینکه بی هوشی انجام بگیرد از راه واژینال به داخل رحم انتقال پیدا می کنند. بعد از گذشت دو ساعت از منتقل شدن جنین به رحم، مادر مرخص می شود و باید در سه روز اول استراحت مطلق داشته باشد. در ادامه فیلم مراحل انجام آی وی اف را مشاهده می کنید.
مرحله 1
مرحله دو
مرحله 3
مرحله 4
علت تشکیل نشدن جنین در IVF
گاهی ممکن است درمان نازایی با IVF با شکست رو به رو شود. علت تشکیل نشدن جنین در IVF ممکن است متفاوت باشد. با اینکه درمان ناباروری با IVF یکی از بهترین روش های درمانی است، در مواردی ممکن است جنین تشکیل نشود. از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم وجود وضعیت مناسب رحم
- تعداد کم تخمک
- تعداد کم اسپرم
- کیفیست پایین اسپرم و تخمک
- کیفیت پایین جنین تولید شده
- انتقال مناسب جنین
موارد ذکر شده از جمله دلایل شکست باروری با IVF است. همچنین موارد دیگری به صورت غیر مستقیم می تواند در این عامل تاثیر گذار باشد.
- سبک زندگی ناسالم
- استرس و اضطراب
- استفاده از دخانیات و مشروبات الکلی
همچنین برخی از موارد ممکن است در درصد موفقیت تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال سن بالای مادر ممکن است خطر آفرین باشد. همچنین، کسانی که از قبل سابقه بارداری موفق داشته اند، شانس آن ها افزایش می یابد.
عوارض درمان ناباروری با IVF
- شاید بیمار دچار تهوع یا سرگیجهی خفیف شود که معمولاً از عوارض داروهای بیهوشی است.
- دردهای شکمی برای شما ایجاد شود برای مصرف مسکن باید از متخصص زنان و زایمان خود مشورت بگیرید.
- ممکن است لکه بینی یا خونریزی غیر طبیعی طی یک تا دو روز بعد از عمل تخمک کشی دیده شود. چنانچه خونریزی به رنگ قرمز روشن و یا شدید باشد باید سریعاً با پزشک مشورت نمود.
درمان ناباروری و نازایی با اهدای تخمک
امروزه جهت درمان ناباروی پیشرفت های زیادی رخ داده است و روش های جدید درمان ناباروری ارائه شده اند. در بسیاری از موارد، عامل ناباروری به صورتی نیست که بتوان با استفاده از دارو و روش های مختلف و پیشرفته درمان ناباروی مشکل ناباروری را برطرف نمود.
به طور مثال، بعضی از بانوان از نظر ارگان های باروری سالم می باشند و به دلیل یائسگی زودرس و سن زیاد به علت نداشتن تخمک از باروری محروم می باشند. تنها راهی که برای باروری این افراد باقی می ماند، درمان ناباروری با ااستفاده از دریافت تخمک اهدایی می باشد.
در این روش عمل لقاح به وسیله تخمک اهدایی از داوطلب و اسپرم های همسر گیرنده انجام می شود و جنینی که از این لقاح به دست می آید در رحم زن گیرنده و یا نابارور انتقال می یابد.
اولین بار در سال 1984 میلادی در جهان اولین کودک با این روش درمان ناباروری متولد شد. این روش درمان ناباروری در کشور ما بعد از طی شدن یک سری مسائل شرعی سال هاست که استفاده می شود.
چند نکته مهم درباره اهدای تخمک
حداکثر سن جهت استفاده از این روش درمان ناباروری 45 سال می باشد.
بهتر است سن فردی که می خواهد تخمک اهدا نماید بین 21 تا 34 سال باشد. اگر اهدا کننده تخمک قبلا بچه دار نشده باشد بهتر می باشد، به این علت که فردی که می خواهد تخمک را دریافت نماید شانس بارداری آن بیشتر می شود.
حتما باید زوجینی که می خواهند اقدام به روش اهدای تخمک نمایند، تحت مشاوره قرار گیرند و تمامی جنبه های این روش را در نظر بگیرند و با دیدی بهتر و آگاهی کامل، درمان ناباروری را انجام دهند.
فردی که می خواهد تخمک اهدا نماید، باید مورد بررسی سلامت کامل ژنتیک و بیماری هایی مانند هپاتیت و ایدز و سفلیس قرار گیرند.
فرد اهدا کننده تخمک باید از نظر روان شناختی ارزیابی گردد. سوابق تحصیلی و خانوادگی و بیماری های روحی و روانی فرد باید مورد بررسی قرار گیرد
بهتر است از نظر فیزیکی مثل رنگ چشم و رنگ پوست و مو فرد گیرنده و اهدا کننده تخمک با هم برابر باشند.
نتیجه IVF برای درمان ناباروی
درمان ناباروری با روش IVF چقدر تاثیرگذار است؟ بعد از انتقال جنین همچنین باید برخی از داروها مصرف شوند هورمون پروژسترون باعث استحکام لایههای رحم شده و انقباضات رحمی را کاهش میدهد. به همین دلیل این هورمون از راه تزریق و یا شیاف واژینال باید توسط زن مصرف شود. بعد از گذشت دو هفته فرد باید به آزمایشگاه مراجعه کند و مقدار هورمون HCG موجود در خون بیمار اندازه گیری میشود و در صورتی که این هورمون افزایش پیدا کرده باشد می تواند نشان از میزان موفقیت روش IVF باشد.
در صورتی که آی وی اف به بارداری منجر شود بارداری به مانند بارداری های معمولی بوده و مادر دیگر نباید نگرانی خاصی داشته باشد تنها باید مراقبت های لازم برای مادر انجام بگیرد و تغذیه مناسبی در طول بارداری خود داشته باشد و به طور منظم با بهترین دکتر درمان ناباروری در ارتباط باشد.
تفاوت روش آی وی اف و روش آی یو آی
در روش آی یو آی که لقاح مصنوعی نیز نام دارد ترکیب سلول ها و اسپرم داخل رحم زن اتفاق می افتد و اسپرم مستقیما داخل رحم زن تزریق می شود در صورتیکه در روش آی وی اف یا لقاح خارج رحمی ترکیب تخمک و اسپرم در آزمایشگاه صورت می گیرد و تخمک های بارور شده به داخل رحم زن منتقل می شوند. روش درمانی آی وی اف نسبت به روش آی یو آی موفقیت آمیز تر است. معمولا بهترین متخصص بارروی توصیه می کند تا قبل از آی وی اف سه دوره آی یو آی انجام شود.
دلیل اصلی عدم مدفقیت در باروری با IVF چیست؟
متخصصین اصلی ترین علت آن ار مواردی نظیر ناهنجاری های کروموزوم براورد کرده اند. همچنین دلایل دیگری نظیر دلایل ژنتیکی، می توادن باعث ایجاد این مورد شود. در این صورت جنین ضعیف باقی نمانده و از بین می رود. بنابراین ایجاد یک جنین ناسالم و بی کیفیت از اصلی ترین دلایل آن است.
همه این موارد را می توانید در جلسه مشاوره با بهترین متخصص زنان و زایمان در تهران مطرح کنید.
پس از درمان ناباروری با IVF چه مراقبت هایی لازم است؟
برای جلوگیری از تشکیل نشدن جنین در IVF باید مراقبت هایی انجام شود. با جدی گرفتن این مراقبت ها احتمال بارداری بیشتر می شود. البته لازم است بدانید درمان با IVF نیاز به بستری و مرخصی ندارد. بنابراین فرد می تواند بلافاصله به انجام کارهای روزمزه خود بپردازد.
برخی از مراقبت هایی که ممکن است موثر باشد شمل موارد زیر می شود:
- پس از درمان از انجام فعالیت های سنگین ورزشی خودداری کنید
- از شرایط استرس زا دوری کنید و در آرامش باشید
- برای انجام تست های بارداری عجله نکنید
- دراین دوره از رژیم غذایی سلامت استفاده کنید
- داروهای تجویز شده را به موقع مصرف کنید
آیا می توان پس از درمان ناباروری با IVF رابطه جنسی داشت؟
انجام این کار پس از درمان مشکلی ایجاد نمی کند. اببته بهتر است در جند هفته اول از انجام این کار پرهیز کنید. همچنین اگر از طرف پزشک منع شده است، از انجام آن پرهیرکنید. به طور کلی در ارتباط با رابطه جنسی در طول سه ماهه اول بارداری باید گفت دراکثر موارد ایرادی ندارد. از طرفی تاثیری نیز در درمان ناباروریس در IVF ندارد. به همنی دلیل نباید انتظار با روابط جنسی متعدد پس از انتقال جنین به رحم، امکان بارداری بیشتر شود.
درمان ناباروری با IVF چقدر زمان می برد؟
این موضوع برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال عوامل تاثیرگذار بالا را درنظر بگیرید. برای کسی که ذخیره تخمدان خوبی دارد، درمان می تواند ددر دو هفته و برای برخی دیگر درمان ممک ن لاست بیش از یک ماه به طول بی انجامد. برای برخی ممکن است با یک دوره درمان با IVF بارداری حاصل شده و برای برخی دیگر ممکن است تا بیش از کی ماه و در چندین دوره متوالی زمان نیاز باشد. به طور معمولا ردمان با این روش چیزی حدود دو ماه زمان نیاز دارد.
متخصص زنان و زایمان با بررسی وضعیت سلامتی این مورد را به صورت حدودی تخمین می زند.
سایر درمان های IVF
از درمان با IVF همچنین برای تعین جنسیت جنین پش از بارداری نیز استفاده می شود. استفاده از این رو برای تعیین جنسیت در صورت بارداری صددرصد است. اگر به دنبال بهترین درمان برای نازایی و موارید از قبیل تعیین جنست زنان می گردید، لازم است به یک متخصص زنان و همچنین فوق تخصص نازایی خوب در تهران مراجعه کنید.
همچنین موارد دیگری نظیر تعداد درامان های انجام شده برای انتقال جنین به رحم مادر نز در هزینه های درمان تاثیرگذار است. بهتر است برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با این مورد، به بهترین متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
سخن آخر
درمان ناباروری با روش IVF یکی از روش های درمان است که درصد مناسب موفقیت آن باعث می شود متخصص زنان و زایمان آن را معرفی کند. درمان ناباروری با IVF مراحل مختلفی دارد. ابتدا تخمک تحریک شده و جکع اوری می شود. در قدم های بعدی در محیط آزمایشگاه ترکیب شده و همچنین به رحم انتقال می یابد. درمان ناباروی با این روش صد در صدی نیست. بنابراین ممکن است پس انجام دو ماه طول درمان نیاز به تکرار آن وجود داشته باشد. البته که همه دانستنی ها توسط بهترین دکتر نازایی بررسی می شود.
سوالات متداول در مورد درمان ناباروری با روش آی وی اف
طبق تحقیقات انجام شده درصد موفقیت این روش درمانی تقریبا 45 درصد است. احتمال موفقیت این روش درمانی در زنان جوان بالاتر است. این روش درمانی معمولا به زنان بالای 42 سال توصیه نمی شود.
بله حساسیت پستان، یبوست، نفخ، گرفتگی شکم، زایمان زودرس و…. می توانند از عوارض داروهایی باشند که پزشک در دوره درمانی تجویز می کند.
برای پیشگیری از تخریب سلول جنینی دو تا سه هفته بعد از ای وی اف از داشتن رابطه جنسی بپرهیزید اما بعد از این مدت می توانید رابطه ی جنسی برقرار کنید.
انجام آی وی اف برای کسانی که شرایط زیر را دارند مناسب است:
کسانی که تعداد کمی اسپرم دارند.
کسانی که مشکل تخمک گذاری دارند.
کسانی که کیفیت تخمک آنها پایین است.
افرادی که فیبروئید رحم دارند.
افرادی که بیماری ژنتیکی دارند.
افرای که بیماری رحم دارند.
درمان ناباروری با روش آی وی اف می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که شامل موارد زیر می شود:
پایین بودن کیفیت تخمک
ضعیف بودن اندومتر رحم
داشتن رژیم غذایی نامناسب
استعمال دخانیات
تا ۲۴ ساعت بعد از انتقال جنین بیمار هیچگونه تحرکی نباید داشته باشد و از انجام فعالیت های سنگین خودداری کند.
بله، به طور تقریبی نیمی از کسانی که ای وی اف انجام می دهند دو قلو باردار می شوند.
اگر مشکلاتی در خانم ها مانند مشکل تخمک گذاری – پایین بودن کیفیت تخمک – بسته شدن لوله های رحم و آندومتریوز اصولا روش IVF می تواند امکان بارداری موفق را به اندازه قابل توجهی بالا ببرد و نیز در مواردی که مشکل تعداد و تحرک کم اسپرم مرد وجود دارد یا در صورت استفاده از تخمک اهدایی، IVF روش مناسب برای کمک ب حاملگی و باردار شدن می باشد. اگر پزشک با انجام آزمایش هایی بررسی ناباروری نتواند اختلال و مشکل ناباروری را تشخیص دهد و علت ناباروری فرد نهان باشد و یا دیگر روش های درمان ناباوری تاثیر گذار نباشد پزشک اصولا از روش های IVF برای فرصت دوباره باروری استفاده می کند.
میزان موفقیت این روش درمانی به عوامل مختلفی از جمله دلایل ناباروری، مهارت و تجربه پزشک متخصص، سن متقاضی و … بستگی دارد.
دکتر من 24 سالمه و مجردم. تا الان رابطه دخول نداشتم یعنی پرده بکارتم سالمه. ترشحات زرد رنگ دارم همراه با خارش و سوزش. دکتر رفتم میگن که چون دختی نباید به این صورت باشه. خیلی نگرانم دکتر چرا اینطوری شدم؟ یعنی ممکنه عفونت گرفته باشم؟
ممكنه دختر هم عفونت بكيره بهتره ترشحات كشت بشه
من 32 سالمه و 6 ماهه تلاش می کنم برای بارداری ولی موفق نشدم. ivfیا iui کدومشون برای من مناسبه؟
سلام اكر لوله هاتون باز باشه iui
سلام دکتر …….من چندسالی بود ک باردار نمیشدم و از انواع داروهای شیمیایی چون پروژسترون واستروژن استفاده کردم دانازول ک خیلی عوارض داشت و صدای منوو دقیقا کلفت و مثل اقایون کرده بود چند بارهم به دکترم پیشنهاد دام ای وی اف کنم ولی مخالفت کرد برای اینکه از عوارض داروهای شیمیایی نجات پیدا کنم به پیشنهاد یکی از دوستام چند دوره ایی از پودر ژل رویال استفاده کردم واقعا برام عالی بود باعث تقویت تخمدان و تخمکم شد و حتی سیکل ماهانم را منظم کرد چه خوبه این محصول که عوارض نداره به دیگرانم پیشنهاد بدید تا دیگرون هم که مثل من در حسرت بچه بودند به آرزشون برسند
خیلی مقاله خوب و کاملی بود
سپاس
با این روش میشه تعیین جنسیت هم کرد؟
من از کار درمان ناباروری با IVF دکتر بهناز عطار شاکری بسیار راضی هستم. واقعا درمان هایی که متخصص زنان پیشنهاد میده یه چیز دیگس و باید انجام بشه تا بهترین نتیجه دریافت بشه.