کیست درموئید تخمدان از شایع ترین توده های تخمدانی در میان بانوان است که منشا آن ها سلول های جنینی است. کیست درموئید تخمدان دارای دو نوع خوش خیم و بدخیم است. در این مقاله به طور کامل در خصوص علائم و روش های تشخیص این بیماری صحبت خواهیم کرد.
کیست درموئید تخمدان چیست؟
کیست درموئید تخمدان (Dermoid cyst) نوعی کیست تخمدانی است که معمولاً به صورت توده ای در داخل تخمدان ایجاد می شود. این نوع کیست تخمدانی برای زنان در هر سنی قابل تشخیص است اما بیشتر در سنین باروری یا جوانی تشخیص داده می‌شود. این بافت‌ها می‌توانند شامل بافت مویی، بافت چربی، بافت استخوانی یا عضلانی باشند. در بسیاری از موارد، کیست درموئید تخمدان به شکل گرد یا بیضی است و در بدو تولد در برخی افراد وجود دارد اما پنهان باقی مانده است.
کیست درموئید تخمدان به صورت اتفاقی در طی ارزیابی تصویربرداری مانند سونوگرافی یا توموگرافی کشف می‌شود. برخی از این کیست های تخمدان به سرعت رشد نمی‌کنند و علائم خاصی ندارند اما در برخی موارد، آن ها ممکن است رشد زیاد داشته باشند و به علائمی مانند درد شکمی، تورم تخمدان، عدم تنظیم منظم پریود و در برخی موارد حتی تورم و درد شدید منجر شوند.
علل ایجاد کیست درموئید تخمدان
علت ایجاد کیست درموئید تخمدان هنوز به طور دقیق مشخص نشده است. اما به طور کلی، این کیست ها به علت تغییرات بالقوه در رشد تخمدان هنگام تولید سلول جنین شکل می‌گیرند. عوامل زیر می‌توانند در ایجاد کیست درموئید تخمدان نقش داشته باشند:
تغییرات در تکامل تخمدان
در طول رشد تخمدان در دوران جنینی، برخی سلول‌ها به طور ناشناخته درون تخمدان قرار می‌گیرند و به تشکیل بافت های مختلفی مانند بافت مویی یا چربی منجر می‌شوند.
عوامل ژنتیکی
وجود عوامل ژنتیکی و وراثتی ممکن است نقشی در ایجاد کیست درموئید تخمدان داشته باشد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که برخی از کیست های درموئید تخمدان می‌توانند در خانواده‌ها به طور ژنتیکی منتقل شوند.
اختلال در تخلیه تخمدان
تخمدان‌ها معمولاً تخمک و فولیکول را به خوبی آزاد و تخلیه می‌کنند. اما در برخی موارد، تخمدان ممکن است اختلال در تمایل به آزاد سازی تخمک داشته باشد و به جای آن کیست درموئید تشکیل شود.
عوامل هورمونی
تغییرات در سطح هورمون‌ها مانند استروژن و پروژسترون نیز در ایجاد کیست درموئید تخمدان نقش دارد.
بیش تر بخوانید => پیچ خوردگی تخمدان
کیست درموئید تخمدان چه علائمی دارد؟
علائم وجود کیست مویی تخمدان در افراد مختلف است و با توجه به شدت و بزرگی کیست متفاوت است. در ادامه برخی از علائم وجود کیست درموئید را بیان می‌کنیم.
درد ناحیه شکم
یکی از علائم شایع کیست مویی تخمدان درد شکمی است. این درد ممکن است به صورت ملایم یا شدید باشد و معمولاً در ناحیه پایین شکم یا در منطقه تخمدان حس می‌شود. در برخی موارد، درد به دلیل بزرگی کیست و فشار آن بر بافت های اطراف ایجاد می‌شود.
تورم تخمدان
در برخی از موارد، کیست مویی تخمدان می‌تواند به اندازه بزرگی رشد کند و باعث تورم تخمدان شود. این تورم گاهی به صورت محسوس در ناحیه شکم پایین دیده می‌شود.
پریود نامنظم
برخی از زنان با کیست مویی تخمدان تغییرات در الگوی پریودی خود را تجربه کنند. مشکلات مانند پریود نامنظم، قاعدگی نامنظم، خونریزی بین پریودها و یا خونریزی شدید ممکن است رخ دهد.
در برخی موارد نادر، کیست مویی تخمدان ممکن است عوارض دیگری مانند عفونت، مشکلات ادراری، حالت تهوع و استفراغ، تب و لرز ، افزایش وزن و خونریزی داخلی یا ترشحات غیرعادی از تخمدان ایجاد کند. این موارد نیاز به مراقبت و درمان فوری دارند و باید به بهترین متخصص زنان مراجعه داشته باشید.
آیا کیست درموئید تخمدان خطرناک است؟
بیشتر کیست‌های درموئید تخمدان خطرناک نیستند و معمولاً به صورت خودبخودی از بین رفته وبه درمان نیاز ندارند اما بهتر است تا تحت نظر بهترین متخصص زنان و زایمان قرار گیرید. اکثر این کیست‌ها بدون علائم خاصی تشخیص داده می‌شوند. با این حال، در برخی موارد نادر، کیست درموئید تخمدان علائم و عوارض مشکل آفرینی ایجاد می‌کند و نیاز به بررسی و درمان دارد. برخی از مواردی که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند، عبارتند از:
کیست های بزرگ
در صورتی که کیست درموئید تخمدان به اندازه بزرگی رشد کند و فشار زیادی به اطراف تخمدان یا سایر اعضای نزدیک داشته باشد، درد شدید، تورم، فشار در ناحیه شکم و مشکلات دیگر را منجر می‌شود.
عفونت
در برخی موارد نادر، کیست درموئید تخمدان عفونت پیدا می‌کند که می‌تواند به علائمی مانند تب، درد شدید، تورم و تغییر رنگ و ترشحات غیرعادی منجر شود. در این حالت نیز نیاز به درمان دارد.
بیش تر بخوانید => روش های افزایش شانس باروری
نحوه تشخیص کیست درموئید تخمدان
تشخیص کیست درموئید تخمدان معمولاً از طریق فرآیند تخصصی انجام می‌شود. جهت تشخیص کیست درموئید تخمدان روش های مختلفی وجود دارد. برخی از این روش ها را در ادامه بیان می‌کنیم. پزشک ابتدا تاریخچه پزشکی شما را بررسی می‌کند و سوالاتی در مورد علائم، شدت و مدت زمان آن‌ها، الگوی پریود، سابقه بارداری و سایر جزئیات مرتبط با وضعیت تخمدان‌های شما می‌پرسد.
پزشک از طریق بررسی وضعیت جسمی شما، به ویژه ناحیه شکم و تخمدان‌ها، علائمی مانند تورم، درد یا حساسیت را بررسی می‌کند. برای تأیید تشخیص کیست درموئید تخمدان، تصویربرداری انجام می‌شود. این تست ها شامل سونوگرافی تخمدان با استفاده از سونوگرافی ترانس‌واژینال (transvaginal ultrasound) است که تصاویر با دقت بالا از تخمدان‌ها و کیست‌ها را فراهم می‌کند.
آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌های تخمدان مانند استروژن و پروژسترون و همچنین بررسی علائمی از التهاب یا عفونت استفاده می‌شود.
در موارد نادر، اگر پزشک شک داشته باشد کیست شما غیرعادی است یا نیاز به بررسی بیشتر داشته باشد، بیوپسی تخمدان انجام می‌شود. در این روش، یک نمونه کوچک از بافت کیست یا تخمدان برداشت می‌شود و سپس تحت میکروسکوپ بررسی می‌گردد.
با توجه به نتایج ارزیابی و تشخیص پزشک، درمان مناسب برای کیست درموئید تخمدان تعیین خواهد شد. بنابراین، بهتر است با پزشک خود در مورد علائم و نتایج تست‌ها به صورت دقیق صحبت کنید تا یک طرح درمانی مناسب برای شما تعیین شود.
سوالات متداول
درموئید تخمدان به طور کلی توده ای بی‌خطر است و منجر به سرطان نمی شود. با این حال، در موارد نادر، توده‌های بزرگ‌تر ممکن است شروع به رشد کنند و علائمی مشابه سرطان تخمدان ایجاد کنند. در این صورت، نیاز به ارزیابی و درمان بیشتر وجود دارد.
بیشتر کیست های درموئید تخمدان نیاز به درمان جراحی ندارند، مگر اینکه علائم ناهنجاری از آن ها مشاهده شده و یا اندازه بزرگی داشته باشند یا تشخیص دقیقی نیاز داشته باشد. در صورت نیاز این کیست ها را با تکنیک جراحی، تخلیه می‌کنند.
نتیجه گیری
کیست درموئید تخمدان در برخی خانم ها از همان ابتدای تولد وجود داشته و فقط علائم آن نهان بوده است. این کیست ها برای همه خانم ها با علائم و نشانه همراه نیستند و برخی از افراد در انجام تصویربرداری یا سونوگرافی های دورهای متوجه آن خواهند شد اما به طور کلی لازم است تا برای درمان و بهبود آن ها به جهت جلوگیری از اختلال برای بارداری، نیاز است تا تحت نظر بهترین دکتر زنان باشید.