آی وی اف (IVF) یکی از درمان‌های باروری است که هر ساله هزاران زن به آن تحت درمان قرار می‌گیرند. عوارض آی وی اف (ivf) معمولا با خطر جدی همراه نیست، بدین معنا که این روش تا حد زیادی ایمن و قابل تایید سازمان های بین المللی است. با این حال، در موارد بسیار نادر، ممکن است عوارض خاصی از IVF وجود داشته باشد که می‌توانند جدی باشند.
عوارض نادر درمان ناباروری با روش آی وی اف (IVF)
عوارض و خطرات نادر درمان ناباروری با روش IVF عبارتند از :
- داروها: استفاده از داروهای هورمونی در IVF ممکن است عوارضی مانند سندرم تخمدان چندتکه‌ای را به همراه داشته باشد. این سندرم ممکن است با تورم شدید در شکم، تنگی نفس و درد شدید همراه با تهوع و استفراغ همراه باشد.
- بازیابی تخمک: در مرحله بازیابی تخمک، ممکن است عوارض مانند خونریزی، عفونت، صدمات به رحم یا تخمدان‌ها و نفوذ نادر تخمک در محیط شکم رخ دهد.
- انتقال جنین: هنگام انتقال جنین به رحم، عوارضی مانند خونریزی رحمی، عفونت، تشکیل لخته خون در رحم و نفوذ نادر جنین در محیط شکم ممکن است رخ دهد.
- حاملگی چندقلویی: IVF ممکن است منجر به بارداری چندقلویی (تشکیل چند جنین در رحم) شود که عوارض جانبی و مشکلات مربوط به حاملگی چندقلویی، از جمله زایمان زودرس، کمبود وزن زایمانی و مشکلات صحی و مراقبتی در نوزادان متولد شده، را افزایش می‌دهد.
- نقایص هنگام تولد: ممکن است برخی از نقایص از جمله نقص عضوی یا مشکلات توسعه جنین در اثر IVF رخ دهد. این نقایص ممکن است باعث مشکلات طولانی مدت یا نیاز به مراقبت و درمان ویژه در نوزادان شود.
- سقط جنین و حاملگی خارج از رحم: IVF ممکن است خطر سقط جنین و حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد. این موارد به عواملی مانند نقایص ساختاری رحم، عوامل ایمنی و هورمونی مرتبط با IVF برمی‌گردد.
به یاد داشته باشید که این عوارض در IVF بسیار نادر هستند و بهترین متخصص ناباروری ivf، نزدیک شما خواهد بود و از تجربیات و تخصص خود برای جلوگیری از بروز هر یک از این عوارض استفاده خواهد کرد.
عوارض داروهای درمان ناباروری با IVF
درمان IVF شامل استفاده از داروهایی برای تحریک تخمدان است. این داروها ممکن است عوارض جانبی خفیفی را برای برخی از زنان ایجاد کنند؛ از جمله کبودی و درد خفیف در محل تزریق، سردرد، ناراحتی معده و نوسانات خلقی. علاوه بر این، یکی از عوارض جانبی جدی تر، سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) است که زمانی رخ می‌دهد که تخمدان‌ها تعداد زیادی فولیکول تشکیل می‌دهند و ممکن است مایع از رگ‌های خونی به داخل حفره شکمی و ریه‌ها نشت کند.
عوارض داروهای IVF و سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) می‌تواند در این شرایط رخ دهد. عوارض خفیف، معمولاً خود به خود بهبود یافته و نیازی به درمان خاصی ندارند. اما در موارد شدید، OHSS می‌تواند منجر به بزرگ شدن تخمدان‌ها، کم آبی بدن و تجمع مایع در ریه‌ها و شکم شود.
در کمتر از یک درصد از زنانی که تحت درمان با بازیابی تخمک و آی‌وی‌اف قرار می‌گیرند، OHSS می‌تواند به لخته شدن خون و نارسایی کلیه منجر شود. به همین دلیل، بیمارانی که گنادوتروپین مصرف می‌کنند، برای نظارت دقیق‌تر، به صورت منظم مشاوره پزشکی دریافت می‌کنند تا از عوارض جدی جلوگیری شود. پزشکان باروری می‌توانند مقدار داروهای تجویز شده را تنظیم کنند و در صورت مشاهده هرگونه نشانه‌ای از مشکل احتمالی، رژیم دارویی را تغییر دهند.
عوارض آی وی اف در بازیابی تخمک
بعد از رسیدن تخمک‌ها، بیمار به مرکز باروری برای بازیابی تخمک مراجعه می‌کند. این مرحله معمولاً 10 تا 14 روز پس از شروع چرخه است و بیمار به طور عمومی تحت آرام‌بخش قرار می‌گیرد. برای بازیابی تخمک، متخصص زنان با استفاده از سونوگرافی واژینال، سوزن را به تخمدان وارد می‌کند تا تخمک را خارج کند. در این مرحله، در عوارض IVF ممکن است حین یا بعد از این روش، احساس ناراحتی خفیف تا متوسطی را تجربه کنید، که شبیه به حالتی است که با پاپ اسمیر احساس می‌کنید.
در حالات نادر، ممکن است در عوارض آی‌وی‌اف، خونریزی بیش از حد از تخمدان‌ها رخ دهد یا آسیب به اندام‌های نزدیک به تخمدان مانند مثانه، روده یا رگ‌های خونی وجود داشته باشد.
عوارض آی وی اف بارداری چند قلویی
هنگام مشاوره درباره احتمال باروری چند قلو، پزشک در مورد این موضوع صحبت خواهد کرد و در نهایت شما به تفاهم مشترک تصمیم خواهید گرفت که چند جنین را منتقل می کند. در صورتی که تنها یک جنین انتقال داده شود، خطر بروز باروری چند قلو به طرز قابل توجهی کاهش می‌یابد و این باعث می‌شود که شانس داشتن یک نوزاد سالم و بارداری با کمترین عارضه و بدون عوارض آی‌وی‌اف برای مادر بیشتر شود. با این حال، استفاده از روش انتقال انتخابی تک جنین در همه موارد آی‌وی‌اف توصیه نمی‌شود و در صورتی که کاندید مناسبی برای این روش نباشید، ممکن است شانس باروری شما به طرز قابل توجهی کاهش یابد. تعداد جنین‌های منتقل شده به سن بیمار زن و سایر عوامل وابسته است.
عوارض آی وی اف هنگام تولد
استفاده از روش IVF (تلقیح مصنوعی) می‌تواند خطر نقص مادرزادی در نوزادان را نسبت به بارداری طبیعی افزایش دهد. در حقیقت، شانس ابتلا به نقایص مادرزادی در نوزادانی که به طور طبیعی باردار می‌شوند، حدود 2 تا 3 درصد است، در حالی که در نوزادانی که با استفاده از روش IVF باردار می‌شوند، این خطر بین 2.6 تا 3.9 درصد است. به طور خاص، استفاده از تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) که اغلب به عنوان بخشی از فرایند IVF استفاده می‌شود، ممکن است خطر ناهنجاری‌های کروموزومی جنسی را افزایش دهد.
سقط جنین و حاملگی خارج از رحم
سقط جنین و حاملگی خارج از رحم دو مشکل جدی مرتبط با روش IVF هستند. میزان سقط جنین بعد از استفاده از روش IVF به طور کلی مشابه حاملگی طبیعی است. در حقیقت، درصد سقط جنین برای زنان 20 ساله حدود 12 تا 15 درصد است و این عدد با افزایش سن مادر افزایش می‌یابد. برای زنان ۴۰ ساله، این خطر ممکن است به بیش از ۵۰ درصد برسد. اما حاملگی خارج از رحم، که زمانی رخ می‌دهد که جنین در جایی غیر از رحم (مانند لوله فالوپی) جای گیری کند، با استفاده از روش IVF بسیار نادر است.
حاملگی خارج از رحم یکی از عوارض جدی و خطرناک آی وی اف است و باید به سرعت تشخیص و درمان شود تا از مشکلات جدی سلامتی یا حتی مرگ جلوگیری شود. اگر باردار هستید و علائمی مانند درد شدید و ضربان قلب، لکه بینی یا خونریزی واژن، سرگیجه، غش کردن، درد کمر یا کاهش فشار خون تجربه می‌کنید، باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.