ضربه به بیضه یکی از آسیب‌های شایع در مردان است که اثرات مختلفی بر عملکرد دستگاه تناسلی دارند. شدت آسیب و مدت زمان بهبودی نقش مهمی در تعیین میزان تأثیر آن بر روی باروری دارد. در این مقاله، به بررسی چگونگی تاثیر ضربه به بیضه بر ناباروری و مکانیسم‌های این فرآیند پرداخته میشود.
ضربه به بیضه باعث ناباروری میشود؟
همه افراد می‌دانند که ضربه به بیضه باعث آسیب میشود اما به طور کلی، این آسیب ها به طور دائمی منجر به ناباروری نمی‌شوند. البته شدت و نوع ضربه بسیار مهم است. ضربات شدید و مکرر باعث مشکلاتی مانند خونریزی داخلی، پیچ خوردگی بیضه، یا آسیب به ساختارهای تولید اسپرم می‌شوند. در موارد شدید، این آسیب ها به کاهش تولید اسپرم یا حتی ناباروری منجر شوند. با این حال، در بیشتر موارد، بیضه ها قادر به بازیابی خود هستند و تاثیرات طولانی مدت روی باروری نخواهند داشت. اگر ضربه به بیضه باعث درد شدید، تورم یا تغییر رنگ شود، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری گردد.
عوارض ضربه به بیضه در مردان
- درد شدید و ناگهانی در بیضه و کشاله ران
- تورم و کبودی
- هماتوم (تجمع خون)
- پیچ خوردگی بیضه (تورشن)
- از دست دادن جریان خون بیضه
- آسیب به اپیدیدیم و مشکلات در انتقال اسپرم
- ناباروری
- عفونت
علائم خطر ضربه به بیضه
- دردی که با گذشت زمان کاهش نمی‌یابد یا به مرور بدتر میشود، نشانه ای از آسیب جدی خواهد بود.
- اگر بیضه ها به سرعت متورم شوند، این نشان دهنده آسیب داخلی یا خونریزی می‌باشد.
- کبودی یا تغییر رنگ شدید در ناحیه بیضه ها ممکن است نشان دهنده خونریزی یا آسیب جدی به بافت ها باشد.
- ضربه به بیضه ها منجر به تهوع و استفراغ میشود، که این نشانه ای از شدت ضربه و آسیب های مرتبط است.
- احساس وجود یک توده سفت یا تغییر در ساختار بیضه ها پس از ضربه نشان دهنده هماتوم یا تورم غیرطبیعی است.
- اگر بعد از ضربه دچار مشکل در ادرار کردن شده‌اید، دلیل آن آسیب به مجاری ادراری می‌باشد.
بعد از ضربه به بیضه چه کنیم ؟
بلافاصله بعد از ضربه، بهتر است فعالیت خود را متوقف کنید و دراز بکشید تا فشار روی بیضه‌ها کاهش یابد. یک کیسه یخ یا کمپرس سرد را به مدت 15 تا 20 دقیقه روی بیضه‌ها قرار دهید. حتماً یخ را در یک حوله بپیچید و مستقیماً روی پوست نگذارید. در صورت درد شدید، از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید اما دستورالعمل مصرف را حتماً رعایت نمایید. اگر درد شدید و مداوم، تورم زیاد، تغییر رنگ، تهوع یا استفراغ و یا هرگونه تغییر غیرعادی در بیضه‌ها مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
ضربه به بیضه چه زمانی باعث ناباروری میشود؟
- اگر ضربه به بیضه‌ها باعث آسیب یا تخریب لوله‌های اسپرم ساز درون بیضه شود.
- ضربه باعث پیچ خوردگی بیضه میشود که در این حالت جریان خون به بیضه‌ها متوقف خواهد شد.
- اگر ضربه منجر به تشکیل هماتوم یا تجمع خون وسیع در بیضه‌ها شود.
- عفونت‌های شدید می‌توانند به بافت‌های تولید اسپرم آسیب زده و از جمله علت های ناباروری در مردان باشد.
- ضربات خفیف معمولا باعث ناباروری نمی‌شوند، اما ضربات شدید، مکرر یا ضرباتی که باعث آسیب‌های داخلی جدی شوند، این خطر را افزایش می‌دهند.
جلوگیری از ناباروری بعد از ضربه به بیضه در مردان
برای جلوگیری از ناباروری پس از ضربه به بیضه ها، مهم است که اقدامات سریع و مناسبی انجام شود که در ادامه به مهمترین آنها اشاره کرده ایم:
1- استراحت
بلافاصله پس از ضربه، استراحت کنید تا فشار بر روی بیضه ها کاهش یابد.
2- کمپرس سرد
استفاده از کمپرس سرد به مدت 10 تا 15 دقیقه به کاهش تورم و التهاب کمک می‌کند.
3- ارزیابی فیزیکی با متخصص
اگر درد شدید است، یا علائم نگران‌کننده‌ای مانند تورم، کبودی، یا تهوع و استفراغ وجود دارد، فورا به پزشک متخصص ناباروری مراجعه کنید. پزشک آزمایش هایی مانند سونوگرافی انجام می‌دهد تا میزان آسیب را ارزیابی کند.
4- پیگیری فوری درمان
در صورت وجود آسیب جدی مانند پارگی بیضه یا تورشن (چرخش بیضه)، جراحی فوری ممکن است ضروری باشد. درمان سریع در این موارد از ناباروری جلوگیری می‌کند.
5- اجتناب از فعالیت‌های سنگین
تا زمان بهبود کامل از انجام فعالیت های سنگین یا ورزش هایی که به بیضه ها فشار وارد می‌کند، اجتناب کنید.
6- آزمایش اسپرم
پس از بهبودی کامل، انجام آزمایش تحلیل اسپرم به ارزیابی باروری کمک می‌کند. اگر مشکلی وجود داشته باشد، پزشک راهکارهای درمانی را پیشنهاد می‌دهد.
چه زمانی برای آسیب و ضربه به بیضه باید به دکتر مراجعه کرد؟
آسیب و ضربه به بیضه ها در مواردی نیاز به مراجعه به پزشک دارد، خصوصا اگر علائم نگران کننده ای چون موارد زیر وجود داشت فورا به پزشک مراجعه کنید؛
- درد شدید و پایدار
- تورم یا کبودی
- حالت تهوع یا استفراغ
- درد شکم یا کشاله ران
- خون در ادرار
- تغییر شکل بیضه‌ها
- تب یا علائم عفونت
ضربه به بیضه؛ آسیب پنهان و تأثیر آن بر ناباروری
مراقبت از سلامت بیضه ها و اقدام سریع در صورت بروز آسیب بسیار حیاتی است. توجه به علائم هشداردهنده و مراجعه به پزشک در زمان مناسب از بروز مشکلات جدی تر و حتی ناباروری جلوگیری کند. همیشه به یاد داشته باشید که پیشگیری و درمان به موقع، کلید حفظ سلامت بیضه و باروری است. اگر نگرانی یا سوالی دارید، مشاوره با پزشک متخصص بهترین راه برای اطمینان از سلامت شما است.
*~ سوالات متداول درباره ضربه به بیضه و ناباروری ~*
اگر بیضه دچار ترکیدگی شود، این یک وضعیت اورژانسی و بسیار جدی است که نیاز به درمان فوری دارد. پارگی بیضه به دلیل ضربه شدید، تصادف یا جراحت های نافذ رخ می‌دهد و پیامد های جدی به همراه دارد. ضربه به بیضه و ناباروری از مشکلات مرتبط با یکدیگر هستند.
ضربه به بیضه ها به‌خودی‌خود عموما باعث مرگ نمی‌شود، اما می‌تواند منجر به شرایطی شود که در موارد نادر و خاص، تهدید کننده زندگی باشد. بیضه ها بسیار حساس هستند و ضربه شدید به آن ها باعث درد شدید، شوک، و در برخی موارد مشکلات جدی دیگر شود.
استراحت و اجتناب از فعالیت‌های سنگین، کمپرس سرد، استفاده از لباس زیر نخی اما نرم و مصرف مایعات و غذاهای مغذی از جمله روش های درمان خانگی ضربه به بیضه قبل از مراجعه به پزشک است.