تنبلی تخمدان

تنبلی تخمدان یکی از مشکلاتی است که امروزه حتی در میان دختران جوان بسیار شایع شده است و اغلب برای افراد از نظر اختلال در توانایی باروری نگران کننده است. این بیماری در واقع به دلایل تغییرات هورمونی بروز پیدا می کند و کیست هایی در سطح تخمدان پدیدار می‌شود. خانم ها معمولا در سونوگرافی رحم و تخمدان متوجه این مشکل خواهند شد، توصیه بر این است که به جهت کسب اطلاعات بیش‌تر تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

منظور از تنبلی تخمدان چیست؟

تنبلی تخمدان نوعی بیماری زنان است که با تشکیل کیست‌ های متعدد در تخمدان‌ ها همراه است. در این حالت، تخمدان‌ها قادر به تولید و رشد تخمک بالغ در زمان مناسب نیستند و به جای آن، کیست‌ های حاوی مایع شکل می‌گیرند. علت دقیق تنبلی تخمدان هنوز مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی و هورمونی نیز در این میان می توانند دخیل باشند.

علائم تنبلی تخمدان

تنبلی تخمدان می تواند همراه با علائم مختلفی در زنان باشد. این نشانه ها در هر خانمی متفاوت بوده و شدت و نوع آن ها نیز متغیر است. برخی از این علائم عبارتند از :

• ناباروری یا مشکلات در باروری
• اختلال در تولید و رشد تخمک
• دوره‌ های قاعدگی نامنظم و شدید یا ناپیوست
• افزایش وزن یا چاقی
• مشکل در کنترل وزن
• رشد موهای زائد یا رشد موهای غیرطبیعی
• مشکلات پوستی (پوست چرب و مستعد لکه‌ ها و آکنه)
• تغییر در سطح هورمون ‌های زنانه مانند افزایش تستوسترون و کاهش هورمون‌ های پروژسترون و استروژن

بیش تر بخوانید => تاثیر ورزش در ناباروری

علل تنبلی تخمدان

علت ایجاد تنبلی تخمدان به صورت دقیق مشخص نیست، اما این بیماری می تواند در اثر ترکیبی از عوامل ژنتیکی، هورمونی و محیطی باشد.

برخی از علل و فاکتورهای مرتبط با تنبلی تخمدان عبارتند از :

• عوامل ژنتیکی: تنبلی تخمدان در خانواده و وراثت ژنتیکی می‌تواند در بروز این اختلال نقش داشته باشد. در برخی موارد، برخی از ژن ‌های مرتبط با تنبلی تخمدان شناسایی شده‌اند.
• عدم تعادل هورمونی: تنبلی تخمدان معمولاً با تغییرات در سطح هورمون‌ های زنانه مرتبط است. برخی زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، سطح هورمون ‌های مرتبط با تخمک‌سازی ناهنجار است. در حالت عادی، سطح استروژن کاهش یافته و سطح تستوسترون (هورمون مردانه) افزایش می‌یابد.
• مقاومت به انسولین: برخی از زنان با تنبلی تخمدان مقاومت به انسولین دارند، که به افزایش سطح انسولین و قند خون منجر می‌شود. این مقاومت در به هم خوردن تعادل هورمون‌ها تاثیر دارد و باعث بروز تنبلی تخمدان می‌شود.
• التهاب تخمدان ‌ها: التهاب تخمدان‌ ها می‌تواند منجر به تخریب بافت تخمدان و کاهش عملکرد آن ها شود، که در نتیجه تنبلی تخمدان به وجود می‌آید.
• عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی نیز در بروز تنبلی تخمدان نقش دارند، مانند استرس، تغذیه نامناسب، کمبود ویتامین D و مواد شیمیایی مضر مانند دی‌اکسید کربن.

ناگفته نماند که گاهی مصرف برخی داروهای مکمل و یا داشتن سقط جنین یا کورتاژ و موارد این چنینی بر ایجاد این مشکل برای خانم ها بی تاثیر نیستند.

انواع تنبلی تخمدان

تنبلی تخمدان خود به انواع مختلفی دسته بندی می شود و نوع آن در همه افراد مبتلا نیز یکسان نیست. در ادامه به بررسی انواع محتلف تنبلی تخمدان خواخیم پرداخت :

تنبلی تخمدان پلی کیستیک

PCOS یکی از رایج ‌ترین نوع تنبلی تخمدان است. در این حالت، تخمدان ‌ها شروع به تشکیل توده‌های مشابه کیست ‌ها می‌کنند که در نهایت، تخمک ‌ها را درون تخمدان ‌ها احاطه می‌کنند. همچنین، سطح هورمون‌ های تستوسترون (هورمون مردانه) در بدن افزایش یافته و سطح هورمون‌ های پروژسترون و استروژن (هورمون‌های زنانه) کاهش می‌یابد.

تنبلی تخمدان اولیه POI

به معنی کاهش عملکرد تخمدان‌ ها در زمانی است که زن هنوز در دوران باروری است. در این حالت، تخمدان ‌ها توانایی تولید تخمک را به طور کامل یا جزئی از دست می‌دهند، که  منجر به ناباروری می‌شود.

تنبلی تخمدان ثانویه

در این حالت، تنبلی تخمدان در دوران بعد از باروری رخ می‌دهد. علل ثانویه شامل برخی عوامل هورمونی، مشکلات رحمی، عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی هستند.

تنبلی تخمدان هیپرآندروژنیک

در این نوع تنبلی تخمدان، سطح هورمون تستوسترون بسیار بالا است و می‌تواند منجر به عدم تولید تخمک یا تولید تخمک ‌های ناقص شود.

روش های پیشگیری از تنبلی تخمدان

پیشگیری از تنبلی تخمدان در برخی موارد قابل انجام است اما نیاز است تا شما به طور مداوم تحت نظر پزشک زنان قرار داشته باشید.

• حفظ وزن سالم
• داشتن تغذیه سالم
• داشتن ورزش منظم
• رعایت سبک زندگی سالم
• کاهش استرس و مدیریت وزن
• استفاده نادرست از داروها
• مراقبت پزشکی منظم

روش های تشخیص تنبلی تخمدان

تشخیص تنبلی تخمدان اغلب از طریق ارزیابی تاریخچه بیماری، انجام آزمایشات و بررسی تصویربرداری انجام می‌شود. 

در ابتدا، پزشک از شما در مورد تاریخچه بیماری و علائمی که تجربه می‌کنید سوال می‌کند. علائمی مانند عدم تنظیم منظم قاعدگی، رشد مو غیرعادی، افزایش وزن، اختلالات خواب و تغییرات در پوست ممکن است نشان دهنده تنبلی تخمدان باشد.

آزمایش خون

انجام آزمایش خون به تشخیص تنبلی تخمدان کمک می‌کند. این آزمایش ها شامل اندازه‌ گیری سطح هورمون‌ های مختلف مانند هورمون (LH)، فولیکول ‌ستیموله‌کننده (FSH) و استروژن است. نسبت LH به FSH بالا و سطح استروژن پایین معمولاً نشانه تنبلی تخمدان است.

سونوگرافی تخمدان با استفاده از امواج صوتی تصاویری از تخمدان ‌ها به نمایش می‌گذارد. این تصاویر به پزشک کمک می‌کند تا سایز، شکل و ترکیب تخمدان ‌ها را بررسی کند. در صورت تنبلی تخمدان، تخمدان ‌ها معمولاً کوچکتر از حجم طبیعی خود به نظر می رسند و حاوی توده ‌های متعدد (باقیمانده‌های تخمک) هستند.

آزمایش داپلر رنگی

این آزمایش برای ارزیابی جریان خون در تخمدان ‌ها استفاده می‌شود. در صورت تنبلی تخمدان، جریان خون کاهش می‌یابد و نشان دهنده وجود این مشکل است. آزمایش تحریک تخمدان: در این آزمایش، به بیمار هورمون ‌های تحریک تخمدان تزریق می‌شود و سپس سطح هورمون ‌های پاسخ به این تحریک اندازه‌گیری می‌شود. در صورت تنبلی تخمدان، سطح هورمون ‌های پاسخ به تحریک کاهش می‌یابد.

نتیجه گیری

تنبلی تخمدان برای خانم ها یکی از مشکلاتی است که می‌تواند در راستای باروری بانوان، اختلالاتی ایجاد کند و خطرساز شود. برای درمان این بیماری در ابتدا باید نوع آن تشخیص داده شود و همچنین این اقدامات توسط دکتر زنان خوب انجام شود. در صورتی که وجود تنبلی تخمدان در سونوگرافی تشخیص داده شد، حتما بدون از دست دادن زمان برای درمان و بهبودی اقدام نمایید.