عفونت قارچی واژن عارضه ای شایع است که بسیاری از زنان باردار به‌ویژه در سه‌ماهه اول حاملگی با آن مواجه می‌شوند. اما آیا این نوع عفونت برای جنین خطرناک است؟ در صورت ابتلا، امکان باردار شدن وجود دارد؟ و چطور میتوان بدون آسیب به مادر و جنین آن را درمان کرد؟ طبق مطالعات انجام شده از هر 10 زن یک نفر ممکن است دچار عفونت قارچی واژن شود و 30 تا 40 درصد این عفونت ها در دوران بارداری رخ می‌دهند. به همین دلیل در این مقاله به سوالات پرتکرار درباره عفونت قارچی در دوران بارداری پاسخ می‌دهیم و راهکارهایی مطمئن و ایمن ارائه می‌کنیم تا با آگاهی بیشتر، دوران بارداری را با آرامش طی کنید.
آناتومی دستگاه تناسلی زنان
دستگاه تناسلی زنان ساختار پیچیده‌ای دارد که هر بخش آن می‌تواند در سلامت باروری و عملکرد جنسی نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. شناخت دقیق این بخش‌ها، به‌ویژه در زمینه پیشگیری از عفونت و نازایی، ضروری است:
| ویژگی‌ها | بخش خارجی | بخش داخلی |
|---|---|---|
| اجزای اصلی | واژن، دهانه رحم | رحم، تخمدان‌ها، لوله‌های رحمی |
| احتمال بروز عفونت | بیشتر | کمتر اما خطرناک‌تر |
| علائم عفونت | واضح و زودهنگام | پنهان، با بروز دیرهنگام یا بدون علائم |
| تاثیر بر باروری | تاثیر مستقیم ندارد | ممکن است باعث ناباروری یا آسیب لوله‌ها شود |
| راه‌های انتقال عفونت | تماس با محیط یا رابطه جنسی سطحی | رابطه جنسی محافظت‌نشده، خون، باکتری‌های مهاجم |
| روش درمان | داروهای موضعی و ساده | نیاز به درمان تخصصی و گاهی طولانی‌مدت |
عفونت قارچی در بارداری خطرناک است؟
در بیشتر موارد، عفونت قارچی واژن در بارداری خطر جدی برای جنین ایجاد نمی‌کند؛ اما اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به ناراحتی شدید برای مادر و حتی انتقال عفونت به نوزاد حین زایمان طبیعی شود. همچنین التهاب مکرر در ناحیه واژن ممکن است منجر به پارگی زودرس کیسه آب یا زایمان زودرس شود، بنابراین تشخیص و درمان به‌موقع تحت نظر بهترین متخصص زنان و زایمان اهمیت زیادی دارد.
با عفونت قارچی در سه ماه اول بارداری چه کنیم؟
در سه‌ماهه اول بارداری، بدن مادر با تغییرات شدید هورمونی مواجه میشود که محیط واژن را مستعد رشد قارچ‌ها، به‌ویژه کاندیدا آلبیکنس، میکند. در این دوره حساس که اعضای اصلی بدن جنین در حال شکل‌گیری هستند، مصرف خودسرانه داروهای ضد قارچ خوراکی یا حتی برخی شیاف‌ها ممکن است برای رشد جنین خطرناک باشد.
بنابراین در صورت مشاهده علائمی مثل خارش، سوزش یا ترشحات غیرطبیعی، باید بدون تأخیر به متخصص زنان مراجعه کرد تا درمان موضعی و بی‌خطر مانند کرم یا پماد مناسب تجویز شود. همچنین رعایت بهداشت، استفاده از لباس زیر نخی، و پرهیز از دوش واژینال یا مواد شوینده معطر، به کنترل و پیشگیری از عود عفونت کمک میکند.
✍️بیشتر بخوانید: درمان قطعی ناباروری
عفونت قارچی واژن چه زمانی ایجاد میشود؟
دومین مورد از عفونت باکتریایی، عفونت قارچی در زنان است که در اغلب موارد با استفاده از آنتی بیوتیک ها قابل درمان است. قارچ ها انواع مختلفی دارند که در محیط های گرم و مرطوب رشد کرده و باعث بروز عفونت می شوند. عفونت قارچی تاثیر مستقیمی بر ناباروری ندارد اما خارش و علائم دیگری که به دنبال دارد ممکن است باعث اختلال در مقاربت شود. عفونت قارچی که در زمان بارداری بروز پیدا می کند ناشی از نا متعادل شدن هورمون ها در این دوره است. اگر عفونت قارچی که در دوران بارداری بروز پیدا کرده است شدید باشد باعث از بین رفتن اسپرم و در نتیجه مانع بارداری می شود.
مصرف بیش از اندازه شکر، رژیم نامناسب، استفاده از قرص ضد بارداری، حمام عمومی، لباس زیر تنگ و استفاده بیش از حد آنتی بیوتیک ها باعث ایجاد عفونت می شوند. در صورتی که عفونت های قارچی درمان شود، مشکلی در باروری ایجاد نخواهد کرد اما در صورتی که درمان نشود منجر به ناباروری می شود.
عفونت قارچی مانع بارداری میشود؟
بله، عفونت قارچی واژن می‌تواند بطور موقت به دلایلی چون جلوگیری از حرکت و زنده ماندن اسپرم در محیط واژن، التهاب و درد شدید در هنگام برقراری رابطه جنسی و در برخی موارد تخریب بافت های ناحیه تناسلی مادر در اثر عفونت مانع بارداری شود اما با درمان مناسب، امکان بارداری در آینده وجود خواهد داشت پس بهتر است در صورت وجود عفونت قارچی، در اسرع وقت با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
با وجود درگیری با عفونت واژن میتوان باردار شد؟
دکتر بهناز عطارشاکری در اینباره می گوید: عفونت قارچی معمولا مانعی برای باردار شدن نیست، اما در موارد شدید، التهاب و تغییر در ترشحات واژن ممکن است بر تحرک اسپرم‌ها اثر بگذارد. بنابراین توصیه میشود پیش از اقدام به بارداری، عفونت درمان شود تا احتمال بارداری سالم افزایش یابد.
درمان عفونت قارچی با استفاده از داروهای ضد قارچی (آزول یا پُلیین) که با نظر پزشک انجام میشود تا عفونت به طور کامل برطرف شود. در دوران درگیری با عفونت، دکتر بهناز عطارشاکری توصیه میکند از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید تا هم روند بهبودی خودتان سریع تر پیش رفته و از انتقال عفونت به همسر جلوگیری شود. در نهایت پس از درمان عفونت، با آزمایش‌های پزشکی میزان باروری و امکان بارداری مشخص خواهد شد.
7 نشانه عفونت قارچی واژن در بارداری
عفونت قارچی واژن یکی از رایج‌ترین بیماری ها در میان زنان است. عفونت واژن به ندرت بروز پیدا میکند اما امکان بازگشت آن و علائم مزمن پایدار وجود دارد. این بیماری مانند هر بیماری دیگری علائمی به دنبال دارد که در ادامه 7 مورد از مهم ترین آنها را با هم مرور می‌کنیم آنها را با هم مرور می‌کنیم:
- احساس سوزش و خارش در ناحیه‌ی واژن
- قرمزی و تورم در ناحیه واژن
- احساس درد هنگام برقراری رابطه جنسی
- بروز درد هنگام ادرار
- نامتعادل شدن میزان ترشحات واژن
- تغییر رنگ ترشحات واژن
- خونریزی واژن
✍️ بیشتر بخوانید: زخم دهانه رحم و درمان آن
پیشگیری از ابتلا به عفونت های تناسلی در دوران حاملگی
- مصرف شکر و غذاهایی که حاوی مواد نگهدارنده هستند را کاهش دهید.
- لباس های گشاد و نخی بپوشید.
- از پوشیدن لباس خیس بپرهیزید.
- از مصرف آنتی بیوتیک بپرهیزید.
- از لوسیون و اسپری خوشبو کننده در ناحیه‌ی واژن استفاده نکنید.
- در صورتی که از عوامل مستعد کننده مثل آی یو دی استفاده می کنید حتما با پزشک مشورت کنید و در صورت وجود مشکل یا عارضه ی خاص هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
- از برقرار کردن تماس جنسی آلوده پرهیز کنید. در صورت بروز علائم عفونت به پزشک مراجعه کرده و هر شش تا یکسال برای چکاپ به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید.
چه زمانی برای عفونت واژن به دکتر مراجعه کنیم؟
عفونت واژن یک بیماری خطرناک نیست با رعایت الزامات لازم در مدت کوتاهی حتی خود به خودی درمان میشود اما اگر موارد زیر شامل حال وضعیت شما میشود حتما به پزشک مراجعه کنید:
- تب
- برگشت علائم بعد از درمان
- بارداری
- اگر برای دومین بار دچار عفونت واژن شده‌اید و علائم متفاوتی دارید.
- اگر برای اولین بار دچار عفونت واژن شده‌اید به پزشک مراجعه کنید.
نکاتی برای اقدام به بارداری با وجود عفونت قارچی
اگر قصد بارداری دارید اما با عفونت قارچی واژن مواجه هستید، بهتر است ابتدا این عفونت را به‌طور کامل درمان کرده و از بین رفتن علائم را زیر نظر پزشک تایید کنید. اقدام به بارداری در زمان فعال بودن عفونت می‌تواند احتمال التهاب، تغییر در ترشحات و کاهش شانس باروری را افزایش دهد. همچنین، رابطه جنسی در این شرایط ممکن است باعث انتقال عفونت به شریک جنسی شود یا علائم را تشدید کند. پس از بهبود، تقویت سیستم ایمنی با تغذیه سالم، مصرف پروبیوتیک‌ها و رعایت بهداشت فردی می‌تواند احتمال بارداری سالم و بدون عارضه را افزایش دهد.
روش های درمان عفونت قارچی در بارداری
| نوع درمان | مجاز در بارداری | توضیحات |
|---|---|---|
| کرم یا پماد موضعی ضدقارچ | ✅ بله | مانند کلوتریمازول و میکونازول، فقط با تجویز پزشک |
| شیاف واژینال ضد قارچ | ✅ با احتیاط | بهتر است در سه‌ماهه اول استفاده نشود |
| داروهای خوراکی ضدقارچ | ❌ خیر | معمولاً در بارداری توصیه نمی‌شود مگر موارد نادر و تحت نظر پزشک |
درمان خانگی عفونت واژن در بارداری
به دلیل محدودیت مادر در استفاده از داروهای شیمیایی در دوران حاملگی، برخی اقدامات ساده و ایمن که به عنوان روش های خانگلی درمانی نیز شناخته می شوند، می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند، البته باید توجه داشته باشید که هیچ درمان خانگی اکیدا نباید جایگزین مشاوره با پزشک شود:
- رعایت بهداشت فردی و خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی
- استفاده از لباس زیر نخی و خشک
- پرهیز از دوش واژینال یا صابون‌های معطر
- مصرف ماست پروبیوتیک
در نهایت بدانید که…
عفونت قارچی واژن در بارداری اگرچه شایع و عموما بی‌خطر است، اما نیاز به پیگیری، تشخیص و درمان به‌موقع دارد تا از عوارض احتمالی برای مادر و جنین جلوگیری شود. هرگونه اقدام درمانی باید تحت نظر پزشک انجام شود، مخصوصا در سه‌ماهه اول بارداری. اگر قصد بارداری دارید یا در دوران بارداری با علائم عفونت مواجه شدید، اولین قدم مشورت با متخصص زنان است تا با اطمینان از سلامت خود و جنین، این دوران را با آرامش طی کنید.
*~ سوالات متداول درباره تاثیر عفونت قارچی در بارداری ~*
بله، در دوران بارداری میزان ترشحات واژنال نامتعادل میشود و در نتیجه احتمال بروز عفونت قارچی افزایش پیدا میکند.
بله، احتمال ابتلا به عفونت قارچی از شریک جنسی وجود دارد. استفاده از کاندوم می‌تواند از ابتلا به عفونت قارچی ناشی از برقراری رابطه جنسی پیشگیری کند.
برای درمان عفونت قارچی در دوران بارداری حتما به پزشک مراجعه کنید.
بیماری های التهابی لگن زمانی رخ می دهد که عفونت از واژن به رحم، تخمدان و لوله های فالوپ منتقل می شوند. ترشح غلیظ واژن، درد در ناحیه پایین کمر، بوی بد، تب و لرز، درد و خونریزی در اثر رابطه جنسی، ادرار دردناک است. در صورت درمان نکردن باعث ایجاد زخم های شدید و عفونت در لوله های فالوپی شده و در روند باروری اختلال ایجاد می کند.
همانطور که در مقاله هم به طور جامع توضیح داده شد امکان بارداری حتی با وجود عفونت واژن نیر برای مادر وجود دارد.
شیاف واژینال می‌تواند برای درمان عفونت قارچی در بارداری موثر باشد، اما تنها باید با تجویز پزشک و ترجیحا در سه‌ماهه دوم یا سوم استفاده شود. در سه‌ماهه اول، استفاده از آن با احتیاط و تحت نظر متخصص توصیه میشود.