برداشتن رحم یا همان هیسترکتومی چه عوارضی دارد؟ این جراحی که عموما برای درمان بیماری‌هایی مانند فیبروم، خونریزیهای شدید و یا مشکلات رحمی جدی انجام میشود، اگرچه میتواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند، اما نگرانی‌های زیادی هم برای زنان به همراه دارد. بسیاری از خانم‌ها پیش از این جراحی با ترس‌هایی مانند کاهش میل جنسی، تغییرات هورمونی، پیری زودرس یا حتی تاثیر آن بر طول عمر روبه‌رو می‌شوند. در این مقاله به بررسی علمی و کاربردی عوارض برداشتن رحم می‌پردازیم و به سوالات پرتکرار شما در اینباره پاسخ می‌دهیم تا آگاهانه‌تر در مسیر سلامتی حرکت کنید.
ویژه : نشانه های ناباروری
آیا برداشتن رحم باعث پیری زودرس میشود
برداشتن رحم (هیسترکتومی) به خودی خود الزاماً باعث پیری زودرس نمی‌شود، اما شرایطی که همراه با این عمل رخ می‌دهد میتواند بر روند پیر شدن و احساسات جسمی و روحی فرد اثر بگذارد. اگر جراحی فقط شامل برداشتن رحم باشد و تخمدان‌ها باقی بمانند، ترشح هورمون‌های زنانه مانند استروژن و پروژسترون ادامه پیدا می‌کند و معمولاً تغییرات هورمونی شدید اتفاق نمی‌افتد. در این حالت، احتمال بروز علائم مرتبط با یائسگی یا پیری زودرس کمتر است.
اما اگر در حین هیسترکتومی، تخمدان‌ها هم برداشته شوند (اووفورکتومی)، بدن به طور ناگهانی دچار کاهش شدید هورمون‌های زنانه میشود. این تغییر ناگهانی میتواند نشانه‌های یائسگی زودرس ایجاد کند، از جمله گرگرفتگی، کاهش انرژی، خشکی پوست، ریزش مو، کاهش تراکم استخوان و حتی تغییرات خلقی. در بلندمدت، این تغییرات ممکن است ظاهری شبیه پیری زودرس ایجاد کند و بر کیفیت زندگی اثر بگذارد.
عوامل دیگری نیز نقش دارند؛ مثل سبک زندگی، تغذیه، فعالیت بدنی و مراقبت‌های بعد از عمل. استفاده از درمان‌های جایگزین هورمونی (HRT) در صورت برداشتن تخمدان‌ها میتواند بخشی از اثرات منفی را کاهش دهد و روند سالمندی را متعادل‌تر کند. بنابراین، ارتباط برداشتن رحم با پیری زودرس بیشتر به وضعیت تخمدان‌ها و مدیریت پس از عمل وابسته است.
عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت هیسترکتومی
| عارضه | عوارض کوتاه‌مدت | عوارض بلندمدت |
|---|---|---|
| جسمی | درد، خونریزی، عفونت | تغییرات هورمونی، خشکی واژن |
| جنسی | محدودیت موقت رابطه جنسی | کاهش میل جنسی، تغییر در ارگاسم |
| روانی | اضطراب بعد از عمل | افسردگی، کاهش اعتمادبه‌نفس |
هیسترکتومی رحم چه زمانی پیشنهاد می شود؟
برداشتن رحم یا هیسترکتومی یک روش جراحی رایج برای بانوان است که پزشک، آن را برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های جدی رحم و دستگاه تناسلی توصیه می‌کند. زنانی که بیماری‌های دستگاه تناسلی دارند یا در معرض خطرهای شدید هستند با تشخیص پزشک متخصص، می‌توانند برای هیسترکتومی رحم اقدام کنند. معمولا هیسترکتومی رحم در زمان بروز اختلال‌ها و بیماری‌های زیر، اکیدا پیشنهاد میشود:
1) وجود فیبروم های رحمی
فیبروم‌های رحمی از شایع‌ترین تومورهای غیرسرطانی در میان زنان به شمار می‌آیند که در لایه‌های مختلف رحم رشد می‌کنند. این توده‌ها می‌توانند باعث بروز دردهای شدید، پریودهای طولانی، احساس فشار در پایین شکم و حتی اختلال در باروری شوند. اندازه و تعداد فیبروم‌ها معمولاً تعیین‌کننده نوع درمان است. در مراحل ابتدایی، دارو یا جراحی سبک‌تر مانند میومکتومی برای برداشتن توده‌ها به کار می‌رود، اما زمانی که فیبروم‌ها به سرعت رشد کرده یا درمان‌های قبلی نتیجه مؤثر ندهند، پزشک جراحی هیسترکتومی را توصیه می‌کند. این روش در واقع آخرین مرحله درمانی برای کنترل خونریزیهای شدید و دردهای مداوم ناشی از فیبروم محسوب میشود.
مقاله مرتبط با فیبروم‌های رحمی
متن انگلیسی
(Uterine fibroids are noncancerous growths of the uterus that often appear during childbearing years. They can vary in size and number, sometimes causing symptoms like heavy menstrual bleeding, pelvic pressure, or pain. The exact cause is unknown but is linked to hormonal and genetic factors. Treatment depends on the severity of symptoms and may include medication or surgery.)
خلاصه فارسی:
فیبروم‌های رحمی توده‌های غیرسرطانی رحم هستند که معمولاً در دوران باروری ظاهر می‌شوند. اندازه و تعداد آن‌ها متفاوت است و می‌توانند موجب خونریزی شدید قاعدگی، احساس فشار لگنی یا درد شوند. علت دقیق مشخص نیست اما با عوامل هورمونی و ژنتیکی ارتباط دارد. درمان بسته به شدت علائم ممکن است شامل دارو یا جراحی باشد.
منبع: Cleveland Clinic – Uterine Fibroids
2) سرطان های مربوط به دستگاه تناسلی
سرطان‌های دستگاه تناسلی از مهم‌ترین دلایلی هستند که پزشک ممکن است انجام هیسترکتومی را توصیه کند. این سرطان‌ها معمولاً رحم، آندومتر، دهانه رحم یا تخمدان را درگیر می‌کنند و در مراحل پیشرفته، خطر گسترش بیماری زیاد است. در برخی موارد، جراحی هیسترکتومی تنها راه جلوگیری از پیشروی سلول‌های سرطانی به دیگر اندام‌ها به شمار می‌رود. درمان معمولاً با ترکیب جراحی، شیمی‌درمانی یا پرتو‌درمانی انجام میشود تا شانس کنترل کامل بیماری افزایش یابد. تشخیص زودهنگام و پیگیری منظم توسط متخصص زنان نقشی حیاتی در موفقیت درمان دارد، زیرا در مراحل اولیه می‌توان از روش‌های کم‌تهاجمی‌تر استفاده کرد. این تصمیم جدی تنها پس از بررسی کامل نتایج آزمایش‌ها و شرایط جسمی بیمار گرفته میشود.
3) آندومتریوز در زنان
آندومتریوز یکی از بیماری‌های دردناک در میان زنان است که در آن، بافت داخلی رحم در جایی خارج از رحم رشد می‌کند. این پدیده غیرطبیعی میتواند سبب التهاب، خونریزی و دردهای مزمن در ناحیه لگن شود. بسیاری از بیماران از پریودهای نامنظم و گرفتگی‌های شدید شکایـت دارند؛ نشانه‌هایی که اغلب زندگی روزمره را مختل می‌کنند. در مراحل اولیه، درمان‌های دارویی و کنترل هورمون‌ها میتواند رشد بافت نابجا را مهار کند، اما در موارد پیشرفته ممکن است جراحی هیسترکتومی برای حذف کامل منبع درد توصیه شود. تشخیص دقیق با سونوگرافی یا لاپاروسکوپی انجام میشود و انتخاب روش درمان با توجه به سن، شدت علائم و وضعیت باروری فرد صورت می‌گیرد. آندومتریوز یک بیماری خاموش است که نیاز به مراقبت جدی و پیگیری منظم دارد، زیرا تاثیر روانی و جسمی آن گاه فراتر از درد فیزیکی است.
4) آدنومیوز رحمی
آدنومیوز رحمی یکی از بیماری‌های نسبتاً پیچیده رحم است که در آن بافت داخلی رحم، به‌جای قرار گرفتن در لایه مخاطی، به داخل عضلات رحم نفوذ می‌کند. این پدیده باعث ضخیم شدن دیواره رحم، دردهای قاعدگی شدید و خونریزیهای طولانی‌مدت میشود. در بسیاری از زنان، علائم با شروع یائسگی کاهش می‌یابد زیرا سطح هورمون‌های جنسی افت می‌کند. با این حال، در مواردی که درد و خونریزی ادامه پیدا کند و درمان‌های دارویی یا هورمونی نتوانند وضعیت را کنترل کنند، گزینه قطعی درمان، جراحی هیسترکتومی است. این روش ضمن حذف منبع درد و خونریزی، کیفیت زندگی بیمار را به شکل محسوسی بهبود می‌بخشد.
5) عفونت زنانگی
عفونت‌های زنانگی یا عفونت‌های لگنی زمانی رخ می‌دهند که باکتری‌ها از واژن به سمت رحم، لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها گسترش می‌یابند. این وضعیت که گاه به‌صورت بیماری التهابی لگن (PID) شناخته میشود، میتواند باعث درد شدید در ناحیه پایین شکم، تب، ترشحات غیرطبیعی و حتی ناباروری شود. اگر عفونت به مرحله مزمن برسد و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و سایر درمان‌های دارویی تأثیر کافی نداشته باشند، خطر گسترش التهاب به بافت‌های اطراف رحم افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی، پزشک برای جلوگیری از پیشرفت عفونت و از بین بردن منبع التهاب، عمل هیسترکتومی را به‌عنوان آخرین راه درمانی پیشنهاد می‌کند. این تصمیم معمولاً پس از بررسی دقیق آزمایش‌ها و میزان درگیری بافت گرفته میشود.
6) هایپرپلازی رحم
هایپرپلازی رحم وضعیتی است که در آن پوشش داخلی رحم بیش از اندازه رشد می‌کند و باعث ضخیم شدن دیواره رحم میشود. این مشکل معمولاً ناشی از افزایش غیرطبیعی هورمون استروژن بدون تعادل کافی از پروژسترون است. در مراحل اولیه، ممکن است تنها با دارو یا درمان‌های هورمونی کنترل شود؛ اما اگر سلول‌های این بافت تغییرات غیرعادی نشان دهند و خطر تبدیل به سرطان رحم وجود داشته باشد، مداخله جراحی ضرورت پیدا می‌کند. پزشک در چنین شرایطی برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و حفظ سلامت عمومی بیمار، عمل هیسترکتومی را توصیه می‌کند. این تصمیم زمانی اجرا میشود که خطر سرطان بالا باشد و سایر درمان‌ها اثربخش نباشند.
7) خونریزی غیر طبیعی
برخی خانم‌ها ممکن است به دلایل مختلف یا حتی بدون دلیل هم دچار قاعدگی‌های شدید و نامنظم شوند. همراه با این خونریزیهای شدید، درد و گرفتگی در معده هم ایجاد میشود. مواردی مانند فیبروم، سرطان رحم، تغییرات هورمونی، انواع عفونت‌های مقاربتی و دیگر موارد مشابه که حتی میتواند عامل خونریزی غیر طبیعی بعد از هیسترکتومی نیز باشد. اگر هیچ یک از درمان‌های دارویی یا هورمونی نتیجه مطلوبی ندهد، هیسترکتومی رحم گزینه مناسبی برای جلوگیری از خونریزیهای شدید خواهد بود.
8) افتادگی رحم
معمولا در خانم‌هایی که یائسه می‌شوند یا اضافه وزن زیادی دارند، رحم از بافت خود جدا شده و به داخل واژن می‌افتد. اگر هیچ یک از گزینه‌های درمان به روش ورزشی یا انجام ورزش های بعد از هیسترکتومی، درمان دارویی وهورمونی جواب ندهند، تنها گزینه برای بهبود این مشکل برداشتن رحم یا هیسترکتومی خواهد بود.
خلاصه مطالب فوق
| دلیل اصلی هیسترکتومی | توضیح خلاصه و کاربردی برای عموم | زمان معمول پیشنهاد پزشک |
|---|---|---|
| فیبروم‌های رحمی | رشد توده‌های غیرسرطانی رحم که باعث درد و خونریزی شدید می‌شوند. | وقتی دارو یا جراحی میومکتومی بی‌اثر باشد. |
| سرطان‌های دستگاه تناسلی | وجود یا احتمال سرطان رحم، آندومتر، دهانه رحم یا تخمدان. | در مراحل متوسط تا پیشرفته بیماری. |
| آندومتریوز | رشد بافت داخلی رحم در خارج از آن، همراه با درد و قاعدگی نامنظم. | در صورت عدم پاسخ به درمان‌های دارویی و هورمونی. |
| آدنومیوز | نفوذ پوشش داخلی رحم به دیواره عضلانی و ایجاد ضخامت و درد. | پس از یائسگی یا شکست درمان‌های دارویی. |
| عفونت مزمن لگنی | التهاب و عفونت در لگن که باعث درد و ناباروری میشود. | زمانی که آنتی‌بیوتیک‌ها مؤثر نباشند. |
| هایپرپلازی رحم | افزایش ضخامت دیواره رحم به‌علت هورمون استروژن زیاد. | اگر خطر تبدیل به سرطان رحم وجود داشته باشد. |
| خونریزی غیر طبیعی | پریودهای شدید، مکرر یا بدون علت مشخص. | بعد از ناکامی درمان‌های هورمونی و دارویی. |
| افتادگی رحم | افتادن رحم به داخل واژن، اغلب در دوران یائسگی یا چاقی زیاد. | در صورت عدم موفقیت روش‌های ورزشی یا ترمیمی. |
8 عوارض برداشتن رحم یا هیسترکتومی
یکی از مهم‌ترین عوارض برداشتن رحم یا هیسترکتومی، عدم توانایی باروری در خانم‌ها است. همین عامل هم بر روی جسم و هم بر روی روح و روان آن‌ها، تاثیر نامطلوبی می‌گذارد. در ادامه 8 مورد از عوارض مهم این عمل جراحی عبارت هستند از:
1. عفونت در ناحیه رحم و لگن
عفونت در ناحیه رحم و لگن یکی از عوارض احتمالی هیسترکتومی است که حتی مدت‌ها پس از جراحی نیز میتواند بروز پیدا کند. در برخی موارد، بخیه‌های داخلی رحم از نوع غیرقابل‌جذب هستند و اگر در بدن باقی بمانند، ممکن است به مرور زمان باعث تحریک بافت اطراف و ایجاد التهاب یا عفونت شوند. این نوع عفونت معمولاً با درد لگنی، ترشحات غیرطبیعی و احساس سنگینی در پایین شکم همراه است. گاهی اوقات باکتری‌ها در بافت‌های باقی‌مانده یا جای زخم فعال می‌شوند و عفونت مزمن ایجاد می‌کنند. تشخیص به‌موقع با معاینه تخصصی و انجام سونوگرافی بسیار اهمیت دارد، زیرا درمان سریع با آنتی‌بیوتیک یا در موارد شدید، تخلیه جراحی میتواند از گسترش عفونت جلوگیری کند.
2. دردهای لگنی
درد لگنی پس از هیسترکتومی پدیده‌ای نسبتاً شایع اما معمولاً موقتی است. پس از خارج شدن رحم، اندام‌های داخلی مانند روده‌ها و مثانه جای خود را در حفره لگن تغییر می‌دهند تا فضای خالی ایجادشده را پر کنند. این جابه‌جایی ممکن است سبب کشش در رباط‌ها و بافت‌های اطراف شده و درد یا احساس سنگینی در ناحیه لگن و کمر ایجاد کند. علاوه بر این، بخیه‌های داخلی و روند ترمیم عضلات نیز می‌توانند منبع درد باشند. در اغلب موارد این ناراحتی‌ها با گذر زمان و بهبود زخم‌ها کاهش می‌یابد. انجام حرکات سبک فیزیوتراپی، راه رفتن آرام و پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین در دوره نقاهت، به کاهش درد و تسریع بازگشت عملکرد طبیعی لگن کمک می‌کند.
3. احساس درد و التهاب در سینه
احساس درد یا التهاب در ناحیه سینه پس از انجام هیسترکتومی پدیده‌ای رایج است و بیشتر ریشه در تغییرات هورمونی دارد. با برداشتن رحم، سطح هورمون‌های زنانه مانند استروژن و پروژسترون به‌طور قابل‌توجهی دچار نوسان میشود. این تغییرات می‌توانند بافت سینه را حساس‌تر کرده و احساس درد، تورم یا حتی سوزش خفیف در این ناحیه ایجاد کنند. این علائم معمولاً موقتی هستند و با تثبیت سطح هورمون‌ها کاهش می‌یابند. در صورت شدت یافتن درد، پزشک ممکن است داروهای هورمونی یا ضدالتهاب تجویز کند تا تعادل بدن حفظ شده و علائم سریع‌تر برطرف شوند. مراقبت تغذیه‌ای و مدیریت استرس نیز در بهبود این وضعیت نقش مهمی دارند.
4. آسیب های ناشی از بیهوشی
آسیب‌های ناشی از بیهوشی از عوارض احتمالی پس از هیسترکتومی به شمار می‌آیند که معمولاً در اثر واکنش بدن به داروهای بیهوشی یا مدت زمان طولانی عمل بروز می‌کنند. برخی بیماران ممکن است پس از جراحی دچار خواب‌آلودگی، سردرد، تهوع یا حالت گیجی شوند که اغلب موقتی است. در موارد نادر، حساسیت به داروهای بیهوشی میتواند منجر به واکنش‌های شدید یا بروز اختلالاتی مانند فراموشی کوتاه‌مدت و احساس گیجی طولانی‌مدت شود. شدت این عوارض به نوع داروی مصرفی، سن، وضعیت سلامت عمومی و عملکرد کبد و کلیه بستگی دارد. پایش دقیق قبل از عمل و اطلاع‌رسانی درباره سابقه دارویی و آلرژی‌ها به تیم بیمارستانی میتواند از بروز بیشتر این مشکلات جلوگیری کند.
5. تغییر عملکرد مثانه
تغییر در عملکرد مثانه از عوارض نادر پس از جراحی هیسترکتومی محسوب میشود و معمولاً به دلیل نزدیکی رحم با مثانه و مسیرهای عصبی مرتبط با کنترل ادرار رخ می‌دهد. در برخی بیماران، پس از عمل ممکن است برای مدتی احساس تکرر ادرار یا بی‌اختیاری دیده شود. همچنین وجود مقدار کمی خون در ادرار تا چند هفته پس از جراحی پدیده‌ای طبیعی است، زیرا بافت‌ها هنوز در حال ترمیم هستند. این علائم معمولاً موقت‌اند و با گذشت زمان و انجام تمرین‌های تقویت عضلات کف لگن کاهش می‌یابند. در موارد نادر که علائم طولانی شود، ارزیابی دقیق عملکرد مثانه و بررسی آسیب احتمالی به اعصاب لگنی ضرورت دارد تا درمان مناسب انجام گیرد.
6. چسبندگی اعضاء داخلی شکم
اگر مراقبت‌های بعد از جراحی هیسترکتومی رحم به خوبی انجام نشود، منجر به چسبندگی اجزای داخلی شکم خواهد شد. برای جلوگیری از این عارضه، چکاپ‌های مرتب توسط پزشک متخصص لازم است. چسبندگی اعضای داخلی شکم یکی از عوارضی است که ممکن است پس از هیسترکتومی رخ دهد، به‌ویژه اگر روند ترمیم بافت‌ها به‌درستی کنترل نشود. در این حالت، بافت‌های مجاور مانند روده‌ها، مثانه یا دیواره شکم ممکن است به‌صورت غیرطبیعی به هم بچسبند و حرکت طبیعی اندام‌ها را محدود کنند. این چسبندگی‌ها می‌توانند باعث درد مزمن شکمی، نفخ، یبوست یا حتی اختلال در عملکرد روده شوند. رعایت دقیق مراقبت‌های پس از جراحی، تحرک زودهنگام بیمار، مصرف مایعات کافی و مراجعه منظم به پزشک برای ارزیابی وضعیت داخلی شکم از مهم‌ترین اقدام‌ها برای پیشگیری از این عارضه محسوب می‌شوند. در صورت بروز علائم ماندگار، بررسی با تصویربرداری یا لاپاراسکوپی تشخیصی ضروری است.
7. کم خونی یا فقر آهن
کم‌خونی یا فقر آهن از عوارض شایع پس از هیسترکتومی است که بیشتر به دلیل از دست دادن حجم قابل‌توجهی از خون در حین عمل ایجاد میشود. این وضعیت میتواند باعث احساس ضعف، سرگیجه، رنگ‌پریدگی و تپش قلب شود. پس از جراحی، بدن برای بازسازی گلبول‌های قرمز نیاز به آهن بیشتری دارد، از همین رو انجام آزمایش‌های منظم خون برای بررسی سطح هموگلوبین اهمیت زیادی دارد. مصرف مکمل‌های آهن تجویز‌شده توسط پزشک، به‌ویژه همراه با مواد غذایی حاوی ویتامین C، جذب آهن را افزایش می‌دهد و به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند. رعایت رژیم غذایی غنی از گوشت قرمز، عدس و سبزی‌های برگ سبز نیز روند بهبود کم‌خونی را تسریع می‌کند.
✍️ بیشتر بخوانید: تغذیه بعد از جراحی هیسترکتومی
8. لخته شدن خون
بعد از جراحی برداشتن رحم یکی از عواملی که همیشه پزشکان نگران به وجود آمدن آن هستند، بروز لخته‌های خونی است. به همین دلیل پوشیدن جوراب واریس بعد از عمل برداشتن رحم، برای جلوگیری از بروز لخته خونی و حتی سکته و مرگ موثر خواهد بود.
میل جنسی پس از هیسترکتومی کاهش می‌یابد؟
یکی از شایع‌ترین نگرانی‌ها، تغییر در میل و عملکرد جنسی پس از هیسترکتومی است. واقعیت این است که:
- اگر تخمدان‌ها برداشته شوند، کاهش استروژن میتواند منجر به خشکی واژن و کاهش میل جنسی شود.
- برخی زنان به دلیل رفع دردهای رحمی و خونریزیهای شدید، کیفیت رابطه جنسی بهتری را پس از جراحی تجربه می‌کنند.
- درمان‌های جایگزین هورمونی (HRT) میتواند بسیاری از مشکلات جنسی پس از عمل را کاهش دهد.
درد بعد از برداشتن رحم نشانه چیست؟
یکی از عوارض برداشتن رحم که درد در ناحیه کمر و لگن بوده، نشانه آن است که اندام لگنی در حال جایگزین شدن اندام‌های تحتانی شکم است. این درد معمولا طبیعی بوده و نتیجه منفی و اثر مستقیم جراحی هیسترکتومی رحم بر روی اندام‌های داخلی است.
هیسترکتومی روی عمر زنان تاثیر می‌گذارد؟
هیسترکتومی به‌تنهایی معمولاً تأثیری مستقیم بر طول عمر زنان ندارد، اما اگر همراه با برداشتن تخمدان‌ها انجام شود، میتواند پیامدهای هورمونی قابل توجهی به‌جا بگذارد. کاهش ناگهانی هورمون استروژن پس از برداشتن تخمدان‌ها موجب افزایش احتمال ابتلا به پوکی استخوان، بیماری‌های قلبی و مشکلات متابولیک میشود. این تغییرات بیشتر در زنانی دیده میشود که در سنین پیش از یائسگی عمل را انجام داده‌اند. پایش منظم سلامت استخوان، کنترل چربی و فشار خون، و در صورت نیاز استفاده از درمان جایگزین هورمونی (HRT) زیر نظر پزشک، میتواند تأثیر این عوارض را به حداقل برساند و کیفیت زندگی را حفظ کند.
برداشتن رحم باعث پیری زودرس بانوان می شود؟
برداشتن رحم به‌خودی‌خود همیشه باعث پیری زودرس نمی‌شود، اما در مواردی که همراه با خارج کردن تخمدان‌ها انجام گردد، کاهش ناگهانی استروژن و پروژسترون میتواند روند پیری را تسریع کند. این افت هورمونی ممکن است سبب بروز علائمی مانند گرگرفتگی، خشکی پوست، نوسانات خلقی و کاهش تراکم استخوان شود. در بلندمدت نیز احتمال ابتلا به بیماری‌هایی همچون پوکی استخوان، زوال شناختی، آرتریت و خستگی مزمن افزایش می‌یابد. رعایت سبک زندگی سالم، مصرف مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان، ورزش منظم و در موارد لازم درمان جایگزین هورمونی (HRT) زیر نظر پزشک میتواند اثرات ناشی از پیری زودرس را تا حد زیادی کنترل و متعادل کند.
بعد از برداشتن رحم واژن گشاد می شود؟
بعد از انجام هیسترکتومی معمولاً تغییری دائمی در اندازه یا قطر واژن ایجاد نمی‌شود. در هفته‌های ابتدایی پس از عمل، ممکن است بیمار احساس گشادی یا سفتی در ناحیه واژن داشته باشد که ناشی از تورم، بخیه‌ها یا تغییرات موقتی بافتی است. این وضعیت در اغلب موارد طی یک تا دو ماه نخست به‌تدریج برطرف میشود و عضلات کف لگن به حالت عادی بازمی‌گردند. نوع جراحی (باز، لاپاراسکوپی یا واژینال) و مهارت جراح نیز در بهبود سریع‌تر بافت‌ها نقش مهمی دارد. تمرین‌های تقویت عضلات کف لگن (تمرینات کگل) می‌توانند به بازگشت سریع عملکرد طبیعی واژن و پیشگیری از احساس گشادی کمک کنند.
تفاوت عوارض در انواع روش‌های برداشتن رحم چیست؟
تفاوت عوارض هیسترکتومی تا حد زیادی به نوع جراحی و میزان تهاجمی بودن روش بستگی دارد. در روش شکمی، برشی در ناحیه پایین شکم ایجاد میشود که معمولاً با درد بیشتر، خطر عفونت و دوره نقاهت طولانی‌تری همراه است و احتمال باقی ماندن اسکار نیز وجود دارد. در مقابل، هیسترکتومی واژینال به‌دلیل انجام عمل از طریق کانال زایمان، نیازی به برش روی شکم ندارد و معمولاً بهبود سریع‌تر و درد کمتری دارد. هیسترکتومی لاپاراسکوپی هم به‌عنوان روش کم‌تهاجمی‌تر شناخته میشود؛ شامل برش‌های بسیار کوچک برای ورود ابزار و دوربین است، در نتیجه بیمار با خونریزی کمتر، بستری کوتاه‌تر و بازیابی سریع‌تری روبه‌روست. با این حال، این روش نیازمند تجهیزات پیشرفته و جراح باتجربه است تا از خطر عوارضی مانند آسیب به مثانه یا روده جلوگیری شود.
جایگزینی برای هیسترکتومی وجود دارد؟
در بسیاری از موارد، برداشتن رحم آخرین گزینه درمانی محسوب میشود و بسته به وضعیت جسمی و نوع بیماری، می‌توان از روش‌های جایگزین استفاده کرد. اگر مشکل ناشی از وجود فیبروم‌های رحمی باشد، جراحی میومکتومی امکان برداشتن توده‌ها بدون حذف کامل رحم را فراهم می‌کند. در موارد خونریزی شدید یا نامنظم رحمی، روش ابلیشن آندومتر (سوزاندن یا تخریب لایه داخلی رحم) میتواند خونریزی را کنترل کرده و نیاز به جراحی بزرگ را برطرف کند. همچنین درمان‌های دارویی و هورمونی مانند تنظیم سطح استروژن و پروژسترون، در بسیاری از بیماران موجب کاهش علائم میشود. انتخاب روش جایگزین باید با بررسی دقیق وضعیت باروری و نوع مشکل توسط متخصص زنان انجام گیرد تا هم سلامت کلی حفظ شود و هم از جراحی غیرضروری پیشگیری گردد.
برای کاهش خطرات و عوارض برداشتن رحم چه کنیم؟
برای کاهش عوارض برداشتن رحم، بهتر است در دوران نقاهت تمام نکات دستوری پزشک متخصص را رعایت کنید. ممکن است بین 3 الی 5 روز در بیمارستان بستری شوید. با توجه به نوع عمل و شرایط جسمانی بیمار، زمان بهبودی و اتمام دوره نقاهت متفاوت خواهد بود. بهتر است در این دوره به صورت کامل استراحت کرده و از انجام فعالیت‌های سنگین جدا خودداری کنید. کنترل بیشتری بر روی وزن خود داشته باشید تا دچار اضافه وزن نشوید. سعی کنید در رژیم غذایی خود تغییراتی ایجاد کنید تا از ایجاد یبوست و نفخ شکم جلوگیری کنید.
در نهایت تاثیرات برداشتن رحم بر بیماری های زنان..
بیماری‌های زنان از جمله عفونت، سرطان‌های دستگاه تناسلی، وجود فیبروم، آندومتریوز، آدنومیوز، افتادگی رحم و… در بیشتر موارد با عمل برداشتن رحم رفع میشود. برداشتن رحم معمولا جزو آخرین گزینه‌هایی است که درمان‌های دارویی یا هورمونی بر روی رفع بیماری‌ها و مشکلات تاثیری نداشته‌اند. این عمل در بیشتر موارد در زنان بالای 40 سال انجام میشود.
*~ سوالات متداول درباره عوارض برداشتن رحم ~*
زن دیگر توانایی بارداری ندارد، اما سایر عملکردهای زنانه حفظ می‌شوند.
ممکن است بعد از جراحی برداشتن رحم به دلیل تغییراتی که در ساختار شکم و لگن ایجاد میشود، همچنین خوردن غذاهای نفخ دار، شاهد بزرگ شدن شکم باشید.
این محل خالی با روده‌های کوچک و بزرگ پر خواهد شد.
بله. عمل هیسترکتومی رحم ربطی به رابطه جنسی ندارد. البته تا سه ماه بعد از جراحی، انجام رابطه جنسی برای جلوگیری از بروز عارضه‌های حاد توصیه نمی‌شود.
در بیشتر موارد پس از گذراندن دوران نقاهت، امکان داشتن رابطه جنسی طبیعی وجود دارد. برخی زنان حتی بهبود در کیفیت رابطه را تجربه می‌کنند.
اگر تخمدان‌ها نیز برداشته شوند، یائسگی زودرس اتفاق می‌افتد که ممکن است با علائم پیری زودرس همراه باشد.
منابع :
(mayoclinic)
(mayoclinic)
(.mayoclinic)