این سوال که چه درد‌هایی در بارداری خطرناک است یا علائم خطر در بارداری چیست، حداقل یک بار به ذهن هر مادر بارداری که در انتظار به آغوش کشیدن فرزندش به سر می‌برد، خطور کرده است. از مهمترین علائم خطر در بارداری می‌توان به خونریزی، درد شدید شکم، تب، سردرد شدید، کاهش حرکت جنین، تغییرات بینایی، تنگی نفس و تپش قلب اشاره کرد. درمان این علائم تحت نظر متخصص زنان و زایمان و از طریق دارو درمانی، کنترل فشار و قند خون و یا بستری در بیمارستان صورت می‌گیرد که در ادامه این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
چه کار‌هایی در بارداری خطرناک است؟
بارداری یکی از حساس‌ترین دوره‌های زندگی یک خانم است که نیاز به مراقبت‌های خاصی دارد. برای اطمینان از سلامتی خودتان و فرزند عزیزتان از انجام کار‌های زیر در بارداری خودداری کنید:
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
- مصرف مواد مخدر
- استفاده از دارو بدون مشورت پزشک
- ورزش‌های سنگین و خطرناک
- بلند کردن اجسام سنگین
- تغذیه ناسالم و مصرف غذای خام یا نیم‌پز
- مصرف بیش از حد کافئین
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی
- استرس شدید و طولانی‌مدت
- سونا، جکوزی و حمام داغ
- نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت بدون حرکت
- سفر‌های هوایی مکرر یا طولانی در ماه‌های آخر بارداری
- استفاده از محصولات مراقبتی شیمیایی قوی مثل رنگ مو یا کرم‌های حاوی رتینوئید
- خوابیدن روی شکم یا کمر در در سه‌ماهه سوم بارداری
کدام ماه بارداری خطرناک است؟
حرف از بارداری که می‌شود، سوالات بسیار زیادی به ذهن مادران و به خصوص خانم‌هایی که برای اولین بار باردار شده‌اند، خطور می‌کند. اینکه چه درد‌هایی در بارداری خطرناک است یا کدام ماه بارداری نسبت به بقیه خطر بیشتری دارد، جزء سوالات همیشگی مادر‌های عزیز است.
به طور کلی، سه ماهه اول بارداری یعنی از هفته اول تا دوازدهم، حساس‌ترین و پرخطرترین دوران رشد جنین محسوب می‌شود. در این دوره، تغییرات هورمونی شدید در بدن مادر با علائمی مثل درد معده و ورم همراه است. بدن مادر در سه ماه اول بارداری در برابر دارو‌ها، بیماری‌ها و کمبود ویتامین‌ها آسیب‌پذیری بالایی دارد؛ برای همین، مادرانی که به بیماری‌های خاص مثل دیابت یا صرع مبتلا هستند، حتما باید تحت نظارت پزشک قرار بگیرند.
علاوه بر سه ماهه اول، طی سه ماهه آخر بارداری هم اهمیت ویژه‌ای دارد. در این دوران، فشار روی اندام‌های داخلی مادر افزایش پیدا می‌کند و گاهی اوقات مادر به مشکلاتی مثل تنگی نفس و درد‌های مختلف دچار می‌شود. برای همین خانم باردار باید بیشتر استراحت کرده و از نشستن‌های طولانی پرهیز کند. از این گذشته، در این ماه‌ها باید وضعیت قرارگیری جنین و زمان مناسب زایمان با دقت بررسی شود تا نوزاد در سلامت کامل به دنیا آمده و از زایمان زودرس جلوگیری شود.
15 علائم خطر در بارداری
فراز و نشیب‌های دوران بارداری در هر خانمی با دیگری متفاوت است و بدن هر مادری واکنش متفاوتی به تغییرات بارداری نشان می‌دهد. در این میان، آگاهی از علائم خطر در بارداری و اینکه چه درد‌هایی در بارداری خطرناک است، به شما کمک می‌کند مسیر بارداری تا در آغوش گرفتن فرزند دلبندتان را به سلامت طی کنید.
15 علائم زیر از نشانه‌های خطرساز دوران بارداری هستند که حتما باید جدی گرفته شوند:
1- علت آب آمدن از واژن در بارداری
ترشحات آبکی از واژن در بارداری معمولا طبیعی هستند. این ترشحات که به خصوص در 3 ماهه سوم بارداری بیشتر می‌شوند، نشان‌دهنده شروع فرایند زایمان هستند. علت آب آمدن از واژن در ماه‌های اول بارداری هم افزایش سطح هورمون استروژن و افزایش جریان خون در ناحیه لگن است.
این مایعات معمولا بی‌رنگ و بی‌بو هستند. اما اگر آب از واژن به صورت ناگهانی و به مقدار زیاد خارج شد، نشانه پارگی کیسه آب (آمنیوتیک) است و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.
2- تیر کشیدن زیر شکم سمت چپ در بارداری
دانستن اینکه چه درد‌هایی در بارداری خطرناک است، با رفع نگرانی‌های بی مورد، آرامش خاطر را به مادران هدیه می‌دهد. تیر کشیدن زیر شکم سمت چپ در بارداری معمولا به خاطر بزرگ شدن رحم و کشیدگی رباط‌ها اتفاق می‌افتد و اکثر اوقات طبیعی است.
اما اگر این تیر کشیدن با استراحت از بین نرفت یا با علائمی مثل انقباضات طولانی مدت رحم، لکه‌بینی، خونریزی، تب، لرز یا احساس ناراحتی موقع دفع ادرار همراه بود، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات مشکلاتی مثل فیبروم رحم، کیست تخمدان یا چسبندگی‌ها باعث درد زیر شکم در بارداری می‌شوند.
3- خونریزی از واژن در بارداری
خونریزی یکی از نشانه‌های مهم و خطرناک در بارداری است. هرچند لکه‌بینی کم در هفته‌های اول طبیعی به نظر می‌رسد، اما خونریزی شدید یا مداوم نیاز به بررسی فوری دارد. این علامت گاهی به دلیل سقط جنین، بارداری خارج از رحم، کنده شدن جفت یا جفت سرراهی ایجاد می‌شود. خونریزی شدید، اکسیژن‌رسانی به جنین را مختل و سلامت مادر را تهدید می‌کند. در صورت مشاهده هرگونه خون یا ترشحات غیرعادی باید بدون معطلی به پزشک مراجعه کنید.
4- سردرد شدید در بارداری
سردرد خفیف در بارداری طبیعی است، اما سردرد شدید همراه با سبکی سر، گاهی به دلیل پره‌اکلامپسی رخ می‌دهد که با فشار خون بالا همراه است و باعث کاهش خون‌رسانی به جنین می‌شود. اگر سردرد با علائمی مثل ورم شدید، درد سمت راست شکم، افزایش وزن ناگهانی و تاری دید یا دیدن جرقه‌های نور همراه بود، به بررسی فوری پزشک نیاز دارد.
در صورتی که دچار چنین سردردی شدید و ضعف کردید، بنشینید یا به پهلوی چپ دراز بکشید و کمی آب بنوشید. سپس در اولین فرصت به پزشک مراجعه نمایید.
5- تب در بارداری
تب بالا در دوران بارداری علامت هشداردهنده‌ای از وجود عفونت یا مشکل در بدن است. افزایش دمای بدن در ماه‌های اول بارداری، خطر بروز نقایص مادرزادی مثل اختلالات لوله عصبی را افزایش می‌دهد. تب همچنین نشانه عفونت‌هایی مثل عفونت ادراری، عفونت تنفسی یا سایر مشکلات خطرناک است که سلامت مادر و جنین را تهدید می‌کنند. بی‌توجهی به تب باعث گسترش عفونت و آسیب جدی می‌شود. بنابراین، در صورت مشاهده تب بالای ۳۸ درجه فورا باید به پزشک مراجعه نمایید.
6- کاهش حرکات جنین در بارداری
یکی دیگر از علائم خطر در بارداری، کم شدن حرکت جنین است. هر مادری باید الگوی حرکتی جنین خودش را بشناسد تا بتواند کوچک‌ترین تغییر در حرکت جنین را تشخیص بدهد. کاهش ناگهانی یا توقف حرکات جنین نشان‌دهنده بروز مشکلاتی مثل پیچیده شدن بند ناف یا کاهش مایع آمنیوتیک است. بی‌توجهی به کاهش حرکت‌ها، جان جنین را در معرض خطرات جدی قرار می‌دهد. به محض اینکه متوجه کاهش حرکت جنین شدید، باید به پزشک مراجعه کنید.
📞 برای مشاوره و رزرو فوری نوبت با شماره ۰۲۱۸۸۰۳۲۳۹۶ تماس بگیرید 📞
7- خارش پوست در بارداری
یکی از اتفاقاتی که خیلی از خانم‌ها در دوران بارداری آن را تجربه می‌کنند، خارش بدن است. همزمان با بزرگ شدن شکم و افزایش وزن، پوست تحت فشار قرار می‌گیرد و این فشار معمولا احساس خارش طبیعی را به همراه دارد. علاوه بر این، تغییرات هورمونی بدن نیز با تحریک پوست و خشکی آن، خارش را به دنبال می‌آورند.
اما اگر خارش پوست در دوران بارداری شدید بود و تمام بدن را درگیر کرد، احتمال کلستاز حاملگی (نوعی بیماری کبدی که باعث مرده زایی یا زایمان زودرس می‌شود) وجود دارد. پس حتما باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
8- کمردرد مداوم در بارداری
خیلی از خانم‌ها در دوران بارداری کمردرد را تجربه می‌کنند. این اتفاق به خاطر افزایش وزن و تغییر در مرکز ثقل بدن رخ می‌دهد که باعث اعمال فشار بیشتر به عضلات و مفاصل می‌شود. کمردرد بارداری معمولا نگران‌کننده نیست و بخشی از تغییرات طبیعی دوران بارداری به حساب می‌آید. اما اگر کمردرد شدید بود یا با علائم دیگری مثل خونریزی، تب یا درد‌های غیرمعمول همراه بود، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
9- استفراغ شدید و مداوم در بارداری
حالت تهوع در دوران بارداری و به ویژه در سه ماهه اول که آن “بیماری صبحگاهی” هم گفته می‌شود، خیلی شایع است. دلیل اصلی این اتفاق، تغییرات هورمونی و به خصوص افزایش هورمون hCG است که شما را نسبت به بو حساس کرده و باعث تغییر در سیستم گوارشی‌تان می‌شود.
اگر تهوع بارداری به حدی شدید باشد که نتوانید آب بنوشید یا غذا بخورید، دهانتان خشک شود و یا با علائمی مثل سردرد، گیجی، تب، و کم‌آبی همراه باشد، جزء علائم خطرناک بارداری محسوب می‌شود و حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
10- تنگی نفس و تپش قلب در بارداری
اکثر مادران باردار در دوران بارداری‌شان تنگی نفس و تپش قلب را تجربه می‌کنند. با رشد جنین و افزایش نیاز بدن به اکسیژن، قلب و ریه‌ها مجبور می‌شوند بیشتر کار کنند. این اتفاق باعث می‌شود احساس کنید که نفس‌کشیدن برایتان سخت‌تر شده یا ضربان قلب‌تان تندتر از حالت عادی است.
در بیشتر موارد، این علائم طبیعی‌اند و جای نگرانی ندارند. اما اگر تنگی نفس به‌طور ناگهانی و شدید ظاهر شد، هنگام دراز کشیدن هم ادامه داشت و یا با علائمی مثل درد سینه، ورم شدید پا‌ها، سردرد یا دل‌درد همراه بود، باید فورا به پزشک مراجعه کنید تا از نظر مشکلاتی مثل لخته خون، عفونت ریه یا بیماری‌های قلبی بررسی شوید.
11- ورم دست و پا در بارداری
تورم دست و پا در دوران بارداری چیز عجیبی نیست و خیلی از مادر‌ها با آن روبه‌رو می‌شوند. این اتفاق به خاطر افزایش مایعات در بدن و فشار رحم روی رگ‌های خونی پا‌ها و دست‌ها رخ می‌دهد و معمولا در ماه‌های آخر بیشتر دیده می‌شود؛ مخصوصا اگر مدت زیادی بایستید یا زیاد راه بروید.
در بیشتر موارد، این ورم طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما اگر ورم به صورت ناگهانی، شدید یا فقط در یک پا بود و یا با درد، سردرد، تاری دید یا فشار خون بالا همراه شد، باید حتما به پزشک مراجعه نمایید.
12- تغییرات بینایی در بارداری
بعضی از خانم‌ها در دوران بارداری متوجه تاری دید، دید دوتایی یا حتی دیدن نقاط تاریک در میدان دیدشان می‌شوند. گاهی اوقات این عوارض به خاطر تغییرات هورمونی یا تجمع مایعات در قرنیه اتفاق می‌افتند و بعد از زایمان به حالت طبیعی برمی‌گردند؛ ولی اگر این علائم ناگهانی و شدید باشند، حتما باید جدی گرفته شوند.
در برخی موارد، علت تغییرات بینایی در بارداری مشکلاتی مثل افزایش شدید فشار چشم، دیابت بارداری یا حتی مشکلات شبکیه چشم است.
13- عفونت و آبسه دندان در بارداری
درد دندان، عفونت یا آبسه در دوران بارداری نباید پشت گوش انداخته شود. شاید تصور کنید مراجعه به دندان‌پزشک در این دوره خطرناک است، اما در واقع، عدم درمان مشکلات دهان و دندان، عوارض خطرناک‌تری برای شما و جنین‌تان به دنبال می‌آورد.
عفونت و آبسه دندان باعث تب و التهاب در بدن می‌شود و اگر درمان نشود به بافت‌های اطراف دهان و حتی جریان خون راه پیدا می‌کند. این اتفاق، سلامت جنین را به خطر انداخته و احتمال زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد را بالا می‌برد. پس اگر به این مسئله که چه درد‌هایی در بارداری خطرناک است اهمیت می‌دهید، دندان درد را جدی بگیرید.
14- افزایش وزن سریع در بارداری
بالا رفتن وزن در دوران بارداری، اتفاقی کاملا طبیعی است. اما اگر این افزایش به‌صورت ناگهانی و بیشتر از 8.1 کیلوگرم در هفته باشد، باید جدی گرفته شود. این اتفاق گاهی اوقات نشانه پره‌اکلامپسی، دیابت بارداری یا حتی احتباس شدید مایعات در بدن مادر است. در برخی موارد هم افزایش وزن سریع به خاطر چندقلویی اتفاق می‌افتد. کنترل وزن منظم و پیگیری دقیق علائم در دوران بارداری، خیال شما را از بابت هر مشکلی راحت می‌کند.
15- درد و انقباضات مداوم و آرام نشدنی در بارداری
احساس درد و انقباضاتی که با استراحت، تغییر وضعیت یا نوشیدن آب آرام نمی‌شود؛ به خصوص اگر قبل از هفته 37 بارداری باشد، حتما باید جدی گرفته شود. این درد و انقباضات گاهی اوقات نشانه زایمان زودرس هستند. برخلاف انقباضات براکستون هیکس که معمولا نامنظم، کوتاه و بدون درد هستند، انقباضات واقعی به شکل پیوسته، منظم و همراه با درد بروز می‌کنند.
اگر تعداد این انقباض‌ها در یک ساعت از چهار بار بیشتر شود یا با علائمی مثل فشار لگنی و کمردرد همراه باشند، فورا باید به پزشک مراجعه کنید.
کنترل و درمان علائم خطر در حاملگی
بعد از آشنایی با اینکه چه درد‌هایی در بارداری خطرناک است، باید به فکر کنترل و درمان علائم خطرناک در بارداری باشید؛ مخصوصا اگر در گروه حاملگی های پرخطر قرار دارید. در این شرایط پیگیری درمان با بهترین متخصص باروری زنان الزامی است تا با بهره گیری از روش هایی که در جدول زیر لیست شده، خطرات احتمالی کاهش یابد؛
| علائم یا عارضه | روش‌های کنترل و درمان |
|---|---|
| پره‌اکلامپسی | اندازه‌گیری منظم فشار خون، تجویز داروهای کاهنده فشار توسط پزشک |
| دیابت بارداری | تجویز داروهای کنترل قند، رعایت رژیم غذایی سالم، ورزش سبک روزانه |
| خونریزی واژینال | مراجعه فوری به پزشک، احتمال بستری یا استراحت مطلق در موارد شدید |
| زایمان زودرس | تجویز دارو توسط پزشک برای توقف انقباضات و جلوگیری از زایمان زودرس |
| کاهش رشد جنین | بررسی رشد جنین با سونوگرافی‌های منظم، در صورت لزوم تصمیم به زایمان زودرس |
| عفونت‌های ادراری و واژینال | تجویز آنتی‌بیوتیک، تکمیل دوره درمان طبق دستور پزشک |
| لخته خون (ترومبوز وریدی) | تجویز داروهای رقیق‌کننده خون در صورت وجود ریسک بالا |
| خطر سقط جنین | استراحت مطلق، پرهیز از رابطه جنسی، در موارد ضروری بستری در بیمارستان |
| رژیم غذایی و ویتامین‌ها | استفاده منظم از مکمل‌هایی مثل اسید فولیک، رژیم غذایی متعادل زیر نظر پزشک |
| استراحت و کاهش استرس | استراحت کافی، استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مثل یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق |
بارداری آسان و آرام با..
بارداری دوره حساس، شیرین و مهم زندگی هر مادری است. رعایت مراقبت‌های بارداری مثل پرهیز از مصرف الکل و دخانیات، عدم استفاده از سونا، جکوزی و حمام داغ، تغذیه سالم، دوری از مواد شیمیایی سمی و عدم مصرف خودسرانه دارو، نقش بسیار مهمی در سپری کردن دوران بارداری با سلامتی کامل، ایفا می‌کنند. با مراجعه به بهترین متخصص زنان و زایمان و پیگیری دستورات و مراقبت‌های پزشک، یک بارداری سالم و بدون عارضه را تجربه خواهید کرد.
*~ سوالات متداول درباره خطرات دوران بارداری ~*
درد سمت راست شکم در دوران بارداری به دلایلی مثل سوء هاضمه، گاز روده یا حتی مشکلات جدی‌تری مانند آپاندیسیت، سنگ کلیه یا عفونت کلیه رخ می‌دهد. در صورت شدت درد یا همراه بودن آن با علائم دیگری مثل خونریزی و تب باید به پزشک مراجعه کنید.
ترشحات طبیعی واژن در بارداری بی‌رنگ، بدون بو و در مقدار کم هستند. اگر مایع شفاف و خیلی زیادی از واژن خارج شد یا اگر ترشحات واژن بدبو، زرد، سبز یا خاکستری بودند و علائمی مثل قرمزی، تورم و التهاب وجود داشت، فورا باید به پزشک مراجعه کنید.
پیاده روی طولانی در بارداری باعث خستگی شدید و تنگی نفس و در نتیجه کاهش اکسیژن‌رسانی به جنین می‌شود. در صورت مشاهده علائمی مثل خونریزی، انقباضات رحم، تنگی نفس یا کاهش حرکات جنین، باید فورا پیاده‌روی را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.