بهترین روش های درمان ناباروری + فیلم مستند
اگر در حال خواندن این متن هستید یعنی شما هم عاشق بچه هایید. آرزو هر پدر و مادری داشتن بچه های سالم است. وجود بچه در هر خانه ای مایع نشاط و سرزندگی خانه می شود. متاسفانه در برخی از خانواده ها، داشتن فرزند تبدیل به یک آرزو شده است. با پیشرفت علم و تکنولوژی روز روش هایی بسیار زیادی برای درمان ناباروری هم برای خانم ها و هم برای آقایان کشف شده است که دیگر حسرت داشتن فرزند را بر دل هیچ زوجی نمی گذارد و دیگر داشتن بچه دیگر آرزویی محال نیست.
به خاطر داشته باشید درصورتی که بعد از یکبار رابطه جنسی محافظت نشده، موفق نشدید تا باردار شوید به خودتان لقب نابارور را ندهید.
سوال مهمی که پیش می آید این است که:
چه کسانی نابارور هستند؟
در پاسخ به این سوال باید گفت در صورتی که زوجین روابط جنسی محافظت نشده ای، به مدت یکسال داشته باشند اما بعد از یکسال امکان باروری در هر یک از طرفین وجود نداشته باشد باید برای تشخیص علل ناباروری و درمان آن اقدام کرد. در این مقاله به روش های درمان ناباروری می پردازیم.
در ابتدا نیاز است تا بدانیم علت نابارور شدن چیست؟
علت ناباروری
نابارور بودن تنها مختص به زنان نیست و مردان نیز نابارور هستند. علت ناباروری در زنان و مردان بسیار متفاوت است که در ادامه به صورت کامل به علت ناباروری در مردان و زنان می پردازیم.
علت ناباروری در زنان چیست؟
همه زنان پس از متولد شدن در بدن خود دارای تعداد مشخصی تخمک هستند. اولین و ساده ترین علت ناباروری در زنان سن است.
زمانی که سن بالا برود، تعداد تخمک ها در بدن زن و همچنین کیفیت آنها کاهش می یابد که این علت اصلی ناباروری در یک خانم است. معمولا پس از سن 30 سالگی با گذشت هر یک سال شانس بارداری 3 تا 5 درصد کاهش میابد به همین دلیل است که خانم های بالای 40 سال با کاهش باروری رو به رو هستند.
ناباروری در زنان علائم و نشان هایی هم دارد مانند تغییرات در میل جنسی، خارج شدن ترشحات شیری از نوک سینه ها، احساس درد هنگام رابطه ی جنسی، تغییر و بی نظمی در دوره ی عادت ماهیانه و … که ممکن است در بعضی افراد دیده شود. در صورت مشاهده چنین علائمی فرد میتواند برای معاینه به پزشک مراجعه کند.
آسیب لوله های رحمی
نام دیگر لوله های رحم فالوپ است. فالوپ وظیفه دارد که تخمک ها را از تخمدان به رحم منتقل کند. زمانی که لوله ها رحمی دچار مشکل شوند، اسپرم و تخمک ها نمی توانند بهم برسد. این مشکل ممکن است از عفونت لگن، آندومتریوز، جراحی و… به وجود آید و لوله های رحم مسدود شوند.
مشکل در دهانه رحم
یکی دیگر از مشکلاتی که باعث ناباروری میشود مشکلات دهانه رحم است. در صورتی که دهانه رحم شما مشکل داشته باشد از جمله سابقه جراحی دهانه رحم و زخم بودن دهانه رحم، اسپرم نمی تواند به تخمک برسد در نتیجه لقاح رخ نداده و بارداری صورت نمی گیرد.
مشکلات هورمونی در زنان
وجود اختلال در هورمون های زنانه و ترشح هورمون های تولید مثل می تواند منجر به ناباروری در خانم ها شود. در حالتی که مشکل و اختلالی در هورمون های زنانه بروز دهد، تخمک گذاری، و لانه گزینی نیز با مشکل مواجه می شود. اگر اختلال هورمونی داشته باشید، عادت ماهیانه شما نیز به هم میریزد و این مساله میتواند اولین نشانه از وجود مشکل در بدن شما باشد.
بیماری های رحمی
بعضی از بیماری های رحمی مانند پولیپ یا فیبروئید منجر به نازایی در زنان می شود.
علت های نامعلوم ناباروری
برخی از ناباروری ها، علت های نامشخصی دارد که هنوز تشخیص داده نشده اند.
ناباروری در آقایان
همان طور که گفتیم در آقایان نیز ناباروری وجود دارد که دارای دلایل مختلفی مانند کم بودن اسپرم، عدم بلوغ اسپرم، کم تحرک بودن و ضعیف بودن اسپرم و … است. معمولا ناباروری در آقایان دارای نشانه هایی است که در زیر به آن اشاره میکنیم.
- کاهش میل جنسی
- اختلال در رشد موها
- مشکلات نعوظ در مردان
- مشکلات انزال در آقایان
- کوچکی و سفت بودن بیضه ها
- احساس و درد و وجود برآمدگی در بیضه ها
- انسداد مجاری اسپرم
- کاهش تولید اسپرم از حد طبیعی
روش های تشخیص علت ناباروری
1- آزمایش آنالیز اسپرم برای بررسی کیفیت اسپرم در مردان
2- آزمایش خون برای بررسی هورمون ها در زنان
3- نمونه برداری از دیواره رحم برای تشخیص مشکل در بافت رحم
4- سونوگرافی واژینال و عکس رنگی رحم
5- عمل لاپاراسکوپی
نحوه ویزیت اولیه در معاینات نازایی چگونه است؟
در اولین جلسات معاینه پزشک سعی میکند که شرح حال طبی، جراحی و ژنیکولوژیک خانم را بررسی کند و از او در مورد سابقه هر گونه بیماری مانند بیماری التهابی لگن، استفاده از وسایل داخل رحمی و … سوال میکند. پس از بررسی وضعیت خانم، پزشک سوالاتی را در مورد سابقه جراحی اعضای تناسلی، وجود بیضه های نزول کرده، مصرف دارو و عفونت های مربوط به دستگاه تناسلی و … را میپرسد.
به طور کلی در این جلسه پزشک سعی میکند وضعیت سلامت جسمی مرد و زن را به طور کامل بررسی کند و با انجام آزمایشاتی که در قبل ذکر کردیم علل ناباروری را پیدا کند. در نهایت پزشک با توجه به مشاهداتش در مورد روش و طرح درمانی که زوج باید انجام دهند صحبت میکند.
درمان ناباروری چگونه است؟
در ابتدا نیاز است تا علت ناباروری، مشخص شود و بعد از آن بهترین راه برای درمان توسط پزشک متخصص زنان تشخیص داده شود و درمان انجام شود. پزشک در ابتدا سعی دارد تا راه هایی غیر از جراحی و کم تهاجمی را برای شما در پیش گیرد. اما در صورتی که این راه ها جوابگو نباشد، از روش های جراحی استفاده می شود.
روش دارو درمانی
در ابتدا با معاینه و انجام آزمایشاتی برای زوجین ناباروری در طرفین تشخیص داده می شود.
در ایران به دلیل انجام آزمایشات به صورت رایگان، برای تست ناباروری در مردان ابتدا از مردان این تست انجام می شود. در صورتی که این مشکل مربوط به زن بود به روش های درمانی ناباروری آن می پردازد.
درصورتی که این تشخیص به موقع باشد از روش دارو درمانی در سیکل های زمانی مشخص استفاده می شود. با توجه به سن بیمار دارو درمانی موثر می باشد.
دارو درمانی بیشتر برای افرادی مناسب است که دارای تنبلی تخمدان یا مشکل تخمک گذاری هستند. در این روش پزشک دارو هایی را برای تحریک تخمدان ها و برای تولید تخمک های بیشتر تجویز میکند . این دارو ها معمولا در دو نوع خوراکی و تزریقی برای بیماران تجویز میشوند.
بعد از مصرف دارو ها پزشک از زوجین میخواهد که به روش های طبیعی برای بارداری اقدام کنند زیرا مصرف دارو شانس باروری آن ها را چند برابر کرده است.
طبق بررسی های انجام شده در زنانی که در سنین 25 تا 35 سال تحت دارو درمانی قرار گرفتند میزان بهبودی بین 25 تا 35 درصد بوده است. درصورتی که در زنان سنین 40 تا 45 ساله بهبودی به 10 تا 15 درصد می باشد
درمان ناباروری با جراحی
در صورتی که دارو درمانی برای درمان موثر واقع نشود پزشک به انجام جراحی توصیه می کند. روش های جراحی درمان ناباروری به شرح ذیل می باشد:
روش لقاح درون رحمی با استفاده از IUI
(یعنی تحرک اسپرم ها کم و یا ضعیف است.)
مواردی که مرد توانایی تولید اسپرم به اندازه کافی نداشته یا فاقد میل جنسی می باشد نیز از iui استفاده می شود.
در این روش نمونه ای از اسپرم مرد در آزمایشگاه در محیطی استریل شده نگهداری شده و اسپرم های مقاوم تر از طریق ابزار لوله مانندی به نام کاتتر که سر سوزنی شکل دارد از دهانه رحم عبور داده شده و در معرض تخمدان ها قرار میگیرد و لقاح صورت می گیرد. این روش بدون بیهوشی و درد انجام می شود اما ممکن است زن بعد از انجام این کار دچار گرفتگی خفیف ماهیچه شود که بعد از مدتی برطرف میشود.
در نهایت بعد از گذشت دو هفته زن باید تست بارداری دهد تا وضعیت مشخص شود.
فیلم واقعی ازموفقیت زوجی که بعد از سه سال اقدام به بارداری شانس بچه دار شدن نداشتند .
روش لقاح خارج رحمی با استفاده از IVF
در همه مواردی که شرایط و موقعیت رسیدن اسپرم به تخمک در رحم مهیا نباشد مثل انسداد لوله های رحمی – چسبندگی حفره لگنی – تعداد کم اسپرم و تحرک پایین اسپرم از روش IVF می توان استفاده کرد.
بدین منظور که روز عمل نمونه اسپرم از مرد و تخمک تحت یک بیهوشی کوتاه و زودگذر از زن گرفته می شود و بعد اسپرم و تخمک در آزمایشگاه جنین شناسی در محیط کشت مجاور یکدیگر قرار داده می شود تا اسپرم خودش درون تخمک وارد شود و آن را بارور کند. به تخمک لقاح یافته جنین گفته می شود. جنین تک سلولی شروع به تقسیم می کند و یک جنین چند سلولی به وجود می آید. جنین بعد از 48 تا 72 ساعت به رحم زن منتقل می شود تا در آن جا لانه گزینی کند و بارداری صورت گیرد.
زن باید پس از گذشت چند هفته تست بارداری بدهد تا وضعیت او به صورت مجدد بررسی شود.
در این روش می توان فرایند عمل IVF را به 4 مرحله تقسیم کرد. مرحله اول که تحریک تخمدان می باشد – مرحله دوم تخمک گیری و مرحله سوم لقاح اسپرم و تخمک – مرحله چهارم انتقال جنین.
یکی از مزیت های IVF این است که پیش از منتقل شدن جنین عمل لقاح کاملا دیده شود و در حالی که اسپرم با تخمک لقاح پیدا نکند می توان در نوبت های بعدی شرایط لقاح را تغییر داد. مزیت دیگر IVF این می باشد که اگر یک بیمار لوله های رحمی نداشته باشد و همچنین بدون هیچگونه مشکلی عمل آی وی اف صورت می گیرد. اما محدودیت آی وی اف این می باشد که اندازه بارداری زنان بیشتر از رده سنی 40 سال به دلیل پایین بودن کیفیت تخمک های کاسته می شود.
.
مراحل انجام آی وی اف
مرحله اول آی وی اف
مرحله دوم آی دی اف
مرحله سوم آی وی اف
مرحله چهارم آی وی اف
درمان ناباروری با میکرواینجکشن
در برخی از اوقات هم که چندین مورد IVF انجام شده و به نتیجه نرسیده است از عمل میکرواینجکشن استفاده می شود. به طور کامل در این روش یک اسپرم در محیط آزمایشگاه به درون یک تخمک تزریق می شودکه به همراه آن لقاح و تقسیم سلول انجام می شود و جنین متشکل می شود.
میکروانجکشن همانند IVF شامل چندین فرایند تحریک تخمدان – تخمک گیری – تزریق اسپرم درون تخمک و لقاح و انتقال جنین می باشد.
که به همراه آن لقاح و تقسیم سلول انجام می شود و جنین متشکل می شود . میکروانجکشن همانند IVF شامل چندین فرایند تحریک تخمدان – تخمک گیری – تزریق اسپرم درون تخمک و لقاح و انتقال جنین می باشد.
رحم جایگزین
تخمک اهدایی
روش تخمک اهدایی به معنی این صورت است که فرد اهدا کننده تخمک باید دارو های باروری و تحریک کننده تخمک ها را مصرف کند پس از تولید تخمک، تخمک از فردی اهدا کننده گرفته می شود و در شرایط خاص با اسپرم همسر ترکیب شده و در نهایت بعد از ترکیب تخمک و اسپرم در محیط آزمایشگاهی به درون رحم زن انتقال یافته و لانه گزینی می کند.
در این بخش توضیحات تکمیلی در خصوص تخمک اهدایی برای درمان ناباروری همراه با شرایط لازم آن برای انجام توسط دکتر بهناز عطار شاکری توضیح داده شده است .
هیستروسکوپی
لاپاراسکوپی
باید ذکر کرد که امروزه با متنوع بودن روش های درمان ناباروری کمتر زوجی از این عارضه رنج می برند و بهتر است که زوج برای آمیزش جنسی هفته 2 تا 3 بار به منظور بارداری رابطه برقرار نمایند.
بهترین متخصص زنان بر اساس برخی از اولویت بندی ها از جمله: عدم حاملگی، سن زوج، مدت زمان اقدام برای بارداری و… آن را بررسی می نماید و در جهت رفع این مشکل ابتدا به تجویز تعدادی از داروها را اقدام می نماید.
دکتر درمان ناباروری با توصیه برخی از دستورات اقدام در رفع آن می نماید از جمله: باید اسپرم در دستگاه تناسلی خانم تا 72 ساعت بعد از تخمک گذاری قرار گیرد. زمان زنده ماندن یک تخمک سالم نیز 24 ساعت می باشد.
درمان ناباروری ناشی از اختلال تخم گذاری
یکی از مهم ترین درمان برای خانم های نابارور که به دلیل اختلال در تخمک گذاری دچار ناباروری هستند، مصرف برخی از داروهای باروری است.
داروها باعث تنظیم تخمک گذاری یا تحریک آن می شود. به طور کلی آن ها مشابه هورمون های طبیعی مثل LH و FSH عمل می کنند و روند تخمک گذاری را فعال و تقویت می نمایند. در صورت درمان نشدن زوج با دارو مناسب ترین گزینه جراحی می باشد.
یکی از داروهایی که منجر به باروری می شود کلومیفن می باشد که باید با تجویز پزشک زنان و زایمان مصرف شود. مصرف داروی کلومیفن به صورت خوراکی در خانم هایی که دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک و یا دیگر نارسایی تخمدانی اند، باعث تحریک تخمک گذاری در آنان می شود.
باید گفت که این دارو باعث رهاسازی هورمون های LH و FSH از غده هیپوفیز شده و این دو هورمون نیز باعث رشد فولیکول تخمدانی، یعنی فولیکولی که حاوی تخمک است، می گردند. شایان ذکر است که داروهای تزریقی احتمال چند قلویی را افزایش می دهد اما داروهایی مانند کلومیفن که خوراکی است عکس این پروسه عمل می نماید. اما در داروهای تزریقی هر چه تعداد جنین بیشتر باشد خطر ایجاد جنین نارس و درد در حین زایمان را افزایش می دهد. پزشک زنان در صورت تشکیل چندین جنین در رحم اقدام به برداشت یک یا تعدادی جنین می نماید تا شرایط برای بقای جنین سالم مهیا گردد.
هزینه های درمان ناباروری چگونه است؟
هزینه های درمان ناباروری شامل هزینه های آزمایش، دارو های تجویز شده و اقدامات پزشکی است که بر روی بیماران صورت میگیرد. اگر بیمه های درمانی این هزینه ها را پوشش ندهد شما مجبورید خودتان همه و یا قسمتی از هزینه ها را پرداخت کنید. به طور کلی هزینه های درمان ناباروری ارزان نیست پس قبل از هر چیزی از پزشکتان در مورد روش های درمانی مورد استفاده و هزینه های آن سوال کنید.
میزان موفقیت روش های درمان ناباروری چه قدر است؟
هیچ تضمینی برای موفقیت در بارداری پس از انجام این روش ها نیست زیرا موفقیت در بارداری به عوامل مختلفی مانند سن، علت ناباروری، روش های درمانی، کیفیت خدمات درمانی و … بستگی دارد. ممکن است یک روش درمانی بر روی شما جواب ندهد و لازم باشد پزشک روش های دیگری را امتحان کند پس زود نا امید و دلسرد نشوید.
کلام آخر
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، بیماری و مشکلی وجود ندارد که درمان نداشته باشد. پس نگران نباشید و با حفظ خونسردی و آرامیش به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. مطمئن باشید پزشک بهترین درمان را برای شما انتخاب می کند.
- سلام خانم دکتر کدوم روش درمان رو توصیه می کنید ؟
برای تعیین روش درمان ناباروری نیاز است تا شما معاینه بشید و آزمایشات رو انجام بدین و بعد نسبت به همون انتخاب میشه که چه نوع درمانی رو شروع بکنیم .
- خانم دکتر آیا احتمال بارداری در روش آی وی اف زیاده ؟
این مورد بستگی به خیلی از موارد داره اما بله احتمال باروری در این روش بالا هست با توجه به اینکه بسیار عمل حساسی هم هست .
- من میخوام برای بارداری اقدام کنم چه کنم ؟
سلام دوست عزیز برای اقدام به بارداری حتما تحت نظر متخصص زنان و زایمان قرار بگیرید .
سلام خانم دکتر خواستم واقعا ازتون تشکر کنم من دخترمو اول مدیون خدا هستم و بعد شما. واقعا ممنون همیشه دعاتون می کنم
سلام دکتر جان . هزینه جراحی آی وی اف چقدره ؟؟؟ چند درصد احتمال باروری هست توش ؟؟
سلام
۷-۸ میلیون…۴۰٪ هربار انتقال جنین